💧 Do Organizacyjnych Przyczyn Wypadków Nie Należy

związanych z tematyką wypadków przy pracy oraz zasad sporządzania dokumentacji powypadkowej oraz przeanalizowanie liczby osób poszko-dowanych i przyczyn wypadków przy pracy w Polsce w latach 2010–2015. Wnioski płynące z tej analizy mają mieć charakter profilaktyczny. Wypadki przy pracy, oprócz aspektu społecznego, a zwłaszcza humani- Odpowiedzialność karna za wypadki komunikacyjne ma szczególny wymiar. Jakkolwiek naruszenie zasad bezpieczeństwa w komunikacji może być świadome, tak skutek będący następstwem wypadku co do zasady nie jest objęty umyślnością. Częstokroć nie tylko ofiara wypadku i jej rodzina czują się pokrzywdzeni, a ból i wyrzuty sumienia towarzyszą również sprawcy. Uczucie to może być obecne także wtedy, gdy do wypadku przyczyniło się nieodpowiedzialne zachowanie na drodze samego pokrzywdzonego. Z uwagi na istotne ryzyko naruszenia dóbr prawnych w komunikacji, ustawodawca wprowadza odpowiedzialność karną nie tylko za spowodowanie wypadku o określonych, negatywnych skutkach. Karalne są również zachowania zwiększające samo ryzyko negatywnych następstw. Tak jest przykładowo z bezwzględnym zakazem jazdy pod wpływem alkoholu. W swej praktyce adwokackiej zajmuję się w szczególności następującymi sprawami:wypadek komunikacyjny z następstwem w postaci średniego lub ciężkiego uszczerbku na zdrowiu bądź śmierci człowieka (art. 177 § 1 i 2 komunikacyjna (art. 173 bezpośredniego niebezpieczeństwa katastrofy (art. 174 bezpieczeństwa w ruchu drogowym (art. 86 pojazdów mechanicznych w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego (art. 178a pojazdów mechanicznych po użyciu alkoholu lub podobnie działającego środka (art. 87 do ruchu pojazdu w stanie bezpośrednio zagrażającym bezpieczeństwu (art. 179 pojazdu mechanicznego bez uprawnień (art. 180a cywilne związane z dochodzeniem odszkodowania i zadośćuczynienia za wypadki ramach swojej praktyk adwokackiej, oferuję Państwu: specjalistyczne doradztwo prawne;przygotowanie pism procesowych w tym zażaleń, apelacji oraz kasacji;przygotowywanie opinii prawnych związanych z ryzykami prawnokarnymi planowanych przedsięwzięć;przygotowywanie zawiadomień o możliwości popełnienia przestępstwa;reprezentację na każdym etapie postępowania przygotowawczego lub potrzebowaliby Państwo pomocy prawnej w opisanym zakresie, zapraszam na spotkanie w Kancelarii Adwokackiej w mojej działalności obejmuje nie tylko Kraków, lecz również Katowice, Częstochowę, Kielce, Tarnów czy Rzeszów. W razie potrzeby pomoc prawna może być przy tym świadczona na terenie całego kraju, a spotkanie może odbyć się w trybie zdalnym przy zachowaniu odpowiednich środków wiedzieć:Kto odpowiada za wypadek komunikacyjny?Wbrew powszechnej opinii, za spowodowanie wypadku komunikacyjnego nie zawsze będzie odpowiadał kierowca. Przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji mają co do zasady charakter powszechny, co oznacza, że sprawstwo może być przypisane każdej osobie (zdolnej z uwagi na wiek i poczytalność do ponoszenia odpowiedzialności karnej), jeżeli jej zachowanie da się powiązać związkiem przyczynowo-skutkowym z wypadkiem i negatywnymi jego skutkami. Choć najczęściej sprawcami wypadków komunikacyjnych będą sami uczestnicy ruchu drogowego, nie wyłączając pieszego, kara może przykładowo sięgnąć osobę, która rzuca kamienia z mostu na jadące poniżej samochody. Biegły z zakresu rekonstrukcji wypadkówW sprawach związanych z wypadkami komunikacyjnymi sąd karny często korzystania z pomocy biegłych z zakresu rekonstrukcji wypadku. Przedmiotem analizy czyni się okoliczności, miejsce i uszkodzenia pojazdów, co doprowadzić ma do określenia przyczyn, przebiegu i skutków zdarzenia, w dalszej zaś kolejności – do wskazania sprawcy wypadku. Kluczowym pytaniem, z którym mierzą się zarazem biegli, jest to, czy istniała możliwość uniknięcia wypadku – nawet, gdyby nie doszło do naruszenia zasad bezpieczeństwa w komunikacji. Jeśli zostanie ustalone, że kierowca nie miał rzeczywistej możliwości zauważenia pieszego, wychodzącego zza przeszkody, nie można mu czynić zarzutu, że nie rozpoczął manewru hamowania w odpowiednim momencie. Sama rekonstrukcja wypadku drogowego polega zasadniczo na odtworzeniu jego przebiegu, ustalaniu prędkości pojazdów biorących udział w wypadku przed zdarzeniem oraz w chwili wypadku (potrącenia pieszego lub rowerzysty, zderzenia pojazdów etc.) i wyznaczeniu prędkości kolizyjnej. Badania z zakresu rekonstrukcji wypadków mogą obejmować w szczególności analizę miejsca wystąpienia wypadku drogowego, wzajemnego usytuowania pojazdów, ludzi i przeszkód oraz trajektorię ruchu pojazdów; analizę techniczną pojazdu, czyli określenie stanu technicznego pojazdu (stan przed i po wypadku) oraz wpływu stanu technicznego pojazdu na przebieg zdarzenia; ocenę techniki i taktyki jazdy kierujących, jak również ustalenie widoczności na drodze, w tym zasięgu oświetlenia drogi. Wypadek komunikacyjny a katastrofa komunikacyjnaW Kodeksie karnym odrębnie została uregulowana odpowiedzialność karna za spowodowanie wypadku komunikacyjnego (art. 177 oraz spowodowanie katastrofy komunikacyjnej (art. 173 bądź sprowadzenie jej bezpośredniego niebezpieczeństwa (art. 174 Katastrofa tym będzie się różnić od wypadku, iż powodować będzie szkody, których zakresu nie da się do końca przewidzieć, wywołując jednocześnie stan zagrożenia dla życia lub zdrowia wielu osób, zgodnie z dominującym poglądem – co najmniej sześciu, bądź mienia w wielkich rozmiarach. Wypadek komunikacyjny będzie miał tymczasem wymiar jednostkowy, a jego negatywne konsekwencje będą mniej prowadzenia pojazdów mechanicznychSprawca przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji musi się liczyć z nie tylko z karą grzywny, ograniczenia wolności bądź pozbawienia wolności. W stosunku do sprawcy może również zostać orzeczony zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych na okres od roku do lat 15, jeżeli na podstawie okoliczności popełnionego przestępstwa sąd dojdzie do wniosku, że prowadzenie pojazdu przez tę osobę zagraża bezpieczeństwu w komunikacji. W niektórych przypadkach orzeczenie tego zakazu jest przy tym obligatoryjne. Co więcej, Sąd jest zobowiązany orzec zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów albo pojazdów określonego rodzaju orzeka na okres nie krótszy niż 3 lata, jeżeli sprawca w czasie popełnienia przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji był w stanie nietrzeźwości, pod wpływem środka odurzającego lub zbiegł z miejsca zdarzenia określonego w art. 173, art. 174 lub art. należy, że sąd zobowiązany jest zaliczyć na czas trwania środka karnego okres rzeczywistego zatrzymania prawa jazdy, co następuje zazwyczaj w początkowej fazie postępowania przygotowawczego. Jeśli brak jest wyrzeczenia w tym przedmiocie w wyroku, sąd powinien to uzupełnić w drodze karna a odpowiedzialność cywilnaOdpowiedzialność karna za wypadek komunikacyjny jest kwestią niezależną od odpowiedzialności cywilnej. Faktem jest, że obowiązkowe ubezpieczenie OC w przypadku właściciela samochodu rozwiązuje w pewnym zakresie ten problem, tak w określonych sytuacjach zakład ubezpieczeń (bądź Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny) może żądać od kierującego pojazdem – będącego sprawcą wypadku, zwrotu odszkodowania wypłaconego z tytułu ubezpieczenia OC. Chodzi tu mianowicie o przypadki, gdy kierujący pojazdem:1. wyrządził szkodę umyślnie, w stanie po użyciu alkoholu lub w stanie nietrzeźwości albo po użyciu środków odurzających, substancji psychotropowych lub środków zastępczych w rozumieniu przepisów o przeciwdziałaniu narkomanii;2. wszedł w posiadanie pojazdu wskutek popełnienia przestępstwa;3. nie posiadał wymaganych uprawnień do kierowania pojazdem mechanicznym, z wyjątkiem przypadków, gdy chodziło o ratowanie życia ludzkiego lub mienia albo o pościg za osobą podjęty bezpośrednio po popełnieniu przez nią przestępstwa;4. zbiegł z miejsca zdarzenia. dr Aleksandra Rychlewska-HotelKażdą sprawą zajmuje się osobiście. Przywiązując dużą wagę do szczegółów, zawsze dążę do maksymalnego zabezpieczenia interesów prawnokarneZakres pomocy prawnej różnić się będzie w zależności od Państwa roli w postępowaniu karnym: osoba oskarżona bądź pokrzywdzona. Odrębna oferta kierowana jest także do jednostek organizacyjnych, gdzie pomoc prawna ma zasadniczo charakter organizacyjnaul. Rynek Dębnicki 6/3a30-319 Krakówtel. 12 3072126
Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 19 stycznia 2016 r. (I PK 72/15) wskazał, iż w orzecznictwie sądów ukształtowany jest pogląd, zgodnie z którym jeżeli pracodawca, przeprowadzając redukcję zatrudnienia z przyczyn organizacyjnych, stosuje określone zasady (kryteria) doboru pracowników do zwolnienia, powinien nawiązać do tych kryteriów, wskazując przyczynę wypowiedzenia umowy o

Sprawdź także: Dokumentacja BHP na budowie Zgodnie z zaleceniami PN-N-18002 przyjęto, że do oceny ryzyka zawodowego wykorzystywane są informacje dotyczące: lokalizacji stanowiska pracy i realizowanych na nim zadań, osób pracujących na stanowisku, ze szczególnym uwzględnieniem tych osób, dla których przyjmuje się inne szczególne kryteria, takich np. jak kobiety w ciąży, młodociani lub osoby niepełnosprawne, stosowanych środków pracy, materiałów i wykonywanych operacji technologicznych, wykonywanych czynności oraz sposobu i czasu ich wykonywania przez pracujące na stanowisku osoby, – wymagań przepisów prawnych i norm, odnoszących się do analizowanego stanowiska, zagrożeń, które już zostały zidentyfikowane i ich źródeł, możliwych skutków występujących zagrożeń, stosowanych środków ochronnych, wypadków przy pracy, zdarzeń potencjalnie wypadkowych, chorób zawodowych oraz innych związanych z warunkami pracy, a także awarii. Źródłami tych informacji mogą być: dane techniczne o stosowanych na stanowisku maszynach i urządzeniach, dokumentacja techniczno-ruchowa i instrukcje stanowiskowe, wyniki pomiarów czynników szkodliwych i niebezpiecznych, a także uciążliwych, występujących na stanowisku pracy, dokumentacja dotycząca wypadków przy pracy, zdarzeń potencjalnie wypadkowych, chorób zawodowych i awarii, przepisy prawne i inne dokumenty normatywne, literatura naukowo-techniczna, karty charakterystyk substancji chemicznych itp. Informacji o analizowanym stanowisku mogą dostarczyć również: obserwacja środowiska pracy, obserwacja zadań wykonywanych na stanowisku pracy, obserwacja zadań wykonywanych poza stanowiskiem pracy, wywiad z pracownikami, obserwacja czynników zewnętrznych, które mogą wpłynąć na stanowisko pracy (np. prace wykonywane przez pracowników na innych stanowiskach pracy, czynniki atmosferyczne), analiza organizacji działań, których celem jest zapewnienie właściwych warunków pracy.”[1] [1] PN-N-18002:2000 pkt Szacowanie ryzyka w skali trójstopniowej według normy PN-N 18002:2000 „Przy oszacowaniu ryzyka przyjmuje się podane niżej kryteria: Ciężkość szkodliwych następstw (C): – mała – urazy i choroby, które nie powodują, długotrwałych dolegliwości i absencji w pracy; są to czasowe pogorszenia stanu i zdrowia, takie jak niewielkie stłuczenia i zranienia, podrażnienia oczu, objawy niewielkiego zatrucia, bóle głowy itp.; – średnia – urazy i choroby, które powodują niewielkie, ale długotrwałe lub nawracające dolegliwości i są związane i krótkimi okresami absencji; są to np. zranienia, oparzenia II stopnia, na niewielkiej powierzchni ciała, alergie skórne, nieskomplikowane złamania, zespoły przeciążeniowe układu mięśniowo-szkieletowego (np. zapalenie ścięgna) itp.; – duża – urazy i choroby, które powodują ciężkie i stałe dolegliwości lub śmierć; są to np. oparzenia III stopnia, oparzenia II stopnia dużej powierzchni ciała, amputacje, skomplikowane złamania z następową dysfunkcją, choroby nowotworowe, toksyczne uszkodzenia narządów wewnętrznych i układu nerwowego w wyniku narażenia na czynniki chemiczne, zespół wibracyjny, zawodowe uszkodzenie słuchu, astma, zaćma itp. Stopień prawdopodobieństwa zaistnienia zdarzenia (P): – mało prawdopodobne – to te następstwa zagrożeń, które nie powinny wystąpić podczas całej aktywności zawodowej pracownika; – prawdopodobne – to te następstwa zagrożeń, które mogą wystąpić nie więcej niż kilkakrotnie podczas aktywności zawodowej pracownika; – wysoce prawdopodobne – to te następstwa zagrożeń, które mogą wystąpić wielokrotnie podczas aktywności zawodowej pracownika. – wysoce prawdopodobne – to te następstwa zagrożeń, które mogą wystąpić wielokrotnie podczas aktywności zawodowej pracownika.”[2] [2] PN-N-18002:2000 pkt Na samym początku w dokumencie oceny ryzyka zawodowego, warto umieścić opis stanowiska pracy. Pamiętajmy, że podobieństwo nazwy stanowiska pracy w różnych firmach nie oznacza, że osoby je zajmujące mają ten sam zakres obowiązków. Dlatego bardzo istotne jest przekazanie informacji o wykonywanych czynnościach przez pracownika i zagrożeniach, które są z nimi związane. Przykładowo dla stanowiska pracy Magazynier w firmie X: Do obowiązków pracownika należy: przyjmowanie do magazynu i wydawanie z magazynu materiałów na podstawie obowiązujących dowodów obrotu materiałowego; wydawanie z magazynu półproduktów i surowców oraz odbieranie z produkcji wyrobu gotowego; prowadzenie komputerowej ewidencji materiałów i kontroli stanu faktycznego magazynu; należyte rozmieszczenie w magazynie materiałów według grup, asortymentu, rodzajów i wymiarów oraz częstotliwości wydawania; znakowanie asortymentu; utrzymanie magazynu w należytym porządku oraz przestrzeganie przepisów w zakresie bhp i ppoż.; zabezpieczanie przechowywanych materiałów przed zniszczeniem, uszkodzeniem bądź zanieczyszczeniem; zabezpieczenie pomieszczeń magazynowych przed włamaniem i kradzieżą; umieszczenie w widocznym miejscu instrukcji oraz wszelkich wymaganych znaków – bezpieczeństwa. Przy pracach transportowych wykorzystuje wózki ręczne. Praca prowadzona jest w hali (posiadającej odpowiednią wentylację i ogrzewanie oraz odpowiednie oświetlenie światłem dziennym i sztucznym) oraz na zewnątrz budynku. Wypisanie poszczególnych zagrożeń na stanowisku pracy, warto aby było poprzedzone pytaniami np. o proces wykonywania pracy. Przykładowe pytania: Po zebraniu wyników, przechodzimy do wniosków 🙂 Określamy, które z zagrożeń na stanowisku pracy jest związane z największym ryzykiem i czy konieczne jest podjęcie natychmiastowych działań zaradczych. Kiedy aktualizacja oceny ryzyka zawodowego? Ocenę ryzyka zawodowego należy przeprowadzić ponownie w przypadku, gdy wykorzystywane do jego oceny informacje stracą swoją aktualność, a w szczególności w następujących sytuacjach: przy tworzeniu nowych stanowisk pracy, przy wprowadzaniu na stanowiskach pracy zmian technologicznych lub organizacyjnych, po zmianie obowiązujących wymagań odnoszących się do ocenianych stanowisk pracy. Kiedy zapoznać pracowników z oceną ryzyka zawodowego? Co prawda przepisy nie określają wprost kiedy należy pracowników zapoznać z oceną ryzyka zawodowego dotyczącą ich stanowiska pracy, natomiast przyjmuje się, że dla pracowników nowozatrudnionych powinno to nastąpić podczas szkolenia wstępnego BHP. Wiedzę o zagrożeniach związanych z wykonywaną pracą warto co pewien czas „odświeżać”. Podczas spotkań z pracownikami, czy szkoleń w zakresie bezpieczeństwa pracy można przypomnieć o zagrożeniach, które mogą wystąpić podczas wykonywania prac i działaniach zapobiegawczych – minimalizujących ryzyko. Więcej informacji o ocenie ryzyka znajdziesz również na naszej stronie: Jeśli masz pytania – napisz lub zadzwoń: 15 kwietnia 2022/ 924 1640 Agnieszka Kuźmicka Agnieszka Kuźmicka2022-04-15 09:21:542022-04-21 16:20:31Ocena ryzyka zawodowego – dlaczego wymagana w każdym zakładzie pracy? Ustalanie okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy oraz chorób zawodo...Analiza stanu BHP

Zobacz również. Jeżeli protokół powypadkowy albo karta wypadku określa, że mamy do czynienia z wypadkiem przy pracy (lub wypadkiem traktowanym na równi z wypadkiem przy pracy), to pracodawca ma obowiązek sporządzić statystyczną kartę wypadku przy pracy. To oznacza zarazem, że w przypadku nieuznania danego zdarzenia za wypadek
Rozporządzenie Rady Ministrów z 1 lipca 2009 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy (DzU nr 105, poz. 870) Na podstawie art. 237 § 1 pkt 1 i 2 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (DzU z 1998 r. nr 21, poz. 94, z późn. zm. 1) zarządza się, co następuje: Zakres regulacji § 1. Rozporządzenie określa: 1) sposób i tryb postępowania przy ustalaniu okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy oraz sposób ich dokumentowania, a także zakres informacji zamieszczanych w rejestrze wypadków przy pracy; 2) skład zespołu powypadkowego. Komentarz - Wypadkiem przy pracy jest zdarzenie nagłe, wywołane przyczyną zewnętrzną, powodujące uraz albo śmierć, jeśli nastąpiło w związku z pracą. Może być ono zakwalifikowane jako wypadek przy pracy, jeżeli miało miejsce podczas lub w związku z: – wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych, – realizacją przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy nawet bez polecenia lub – w czasie pozostawania pracownika do dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy. Autopromocja Specjalna oferta letnia Pełen dostęp do treści "Rzeczpospolitej" za 5,90 zł/miesiąc KUP TERAZ Tak stanowi art. 3 ust. 1 ustawy z 30 października 2002 o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (DzU z 2009 r. nr 167, poz. 1322 ze zm., dalej ustawa wypadkowa). - Rozstrzygnięcie, czy dane zdarzenie powodujące uraz lub śmierć pracownika jest wypadkiem przy pracy, wymaga jednak szczegółowego ustalenia jego okoliczności i przyczyn. Tylko w ten sposób można bowiem jednoznacznie stwierdzić, czy zostały spełnione pozostałe elementy definicji wypadku. Nie może być uznane za wypadek np. schorzenie samoistne, które spowodowało śmierć lub uraz w trakcie pracy, lecz nie zostało wywołane przyczyną lub choćby współprzyczyną zewnętrzną. Co równie istotne wypadek musi być zdarzeniem nagłym, wywołującym negatywne skutki w organizmie pracownika w pewnym ograniczonym przedziale czasowym. Dzieje się tak, ponieważ stopniowe pogarszanie się stanu zdrowia pracownika wskutek oddziaływania czynników szkodliwych lub uciążliwych bliższe jest chorobie zawodowej niż zdarzeniu wypadkowemu. Z tego względu w orzecznictwie utrwalił się pogląd, zgodnie z którym zdarzenie będące przyczyną wypadku przy pracy ma cechę nagłości tylko wtedy, gdy przebiega w czasie nie dłuższym niż trwanie dnia pracy (wyrok SN z 30 czerwca 1999, II UKN 24/99). - Biorąc pod uwagę istotę zagadnienia i różnicę w wysokości świadczeń z ubezpieczenia społecznego na korzyść pracownika w razie uznania zdarzenia za wypadek, ujednolicenie zasad ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy oraz sposobu ich dokumentowania jest posunięciem słusznym. Podobnie należy ocenić obowiązek pracodawcy zapewnienia profesjonalnego zespołu powypadkowego, w którym reprezentowani są zarówno służba bhp, jak i społeczny inspektor pracy (SIP). Wszystko to ma na celu jak najwierniejsze odzwierciedlenie przebiegu takiego zdarzenia i rozstrzygnięcie na podstawie ustalonych faktów, czy spełnia ono przesłanki niezbędne dla uznania go za wypadek przy pracy. Obowiązek poinformowania § 2. Pracownik, który uległ wypadkowi, jeżeli stan jego zdrowia na to pozwala, powinien poinformować niezwłocznie o wypadku swojego przełożonego. Komentarz - Obowiązek niezwłocznego powiadomienia przełożonego o doznanym wypadku przy pracy nie jest bezwzględny. Podstawowym dobrem wymagającym ochrony jest bowiem zawsze zdrowie i życie pracownika, więc w razie ich zagrożenia ma on prawo opuścić miejsce pracy w celu uzyskania pomocy lekarskiej, nawet bez powiadomienia przedstawiciela pracodawcy. Natomiast niezwłoczne powiadomienie szefa o doznanym wypadku leży w interesie podwładnego, bo od tego momentu rozpoczyna się bieg terminu na sporządzenie protokołu powypadkowego. A im więcej czasu upłynie od zdarzenia powodującego uraz, tym trudniej będzie szczegółowo ustalić jego przebieg i przyczyny, a w konsekwencji także obronić twierdzenie, że był to wypadek przy pracy. Z tych względów pracownik, który uległ wypadkowi przy pracy, powinien zgłosić ten fakt pracodawcy w pierwszym możliwym terminie, załączając do tego zwięzły opis zdarzenia i jego skutków. Ma to bowiem realny wpływ na możliwość pełnego korzystania ze świadczeń z ubezpieczenia wypadkowego. - Żądanie ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy w protokole powypadkowym jest roszczeniem niepieniężnym wynikającym ze stosunku pracy, w związku z czym nie mają tu zastosowania terminy przedawnienia wynikające z art. 291 Oznacza to, że obecny lub były pracownik może wystąpić z roszczeniem o uznanie zdarzenia za wypadek przy pracy w każdym czasie. Warto jednak pamiętać, że czas zaciera pamięć, a po upływie kilku lat od zdarzenia problemem może być nawet ustalenie personaliów jego świadków. Zabezpieczenie miejsca wypadku § Do czasu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku pracodawca ma obowiązek zabezpieczyć miejsce wypadku w sposób wykluczający: 1) dopuszczenie do miejsca wypadku osób niepowołanych; 2) uruchamianie bez koniecznej potrzeby maszyn i innych urządzeń technicznych, które w związku z wypadkiem zostały wstrzymane; 3) dokonywanie zmiany położenia maszyn i innych urządzeń technicznych, jak również zmiany położenia innych przedmiotów, które spowodowały wypadek lub pozwalają odtworzyć jego okoliczności. 2. Zgodę na uruchomienie maszyn i innych urządzeń technicznych lub dokonanie zmian w miejscu wypadku wyraża pracodawca, w uzgodnieniu ze społecznym inspektorem pracy, po dokonaniu oględzin miejsca wypadku oraz po sporządzeniu, jeśli zachodzi potrzeba, szkicu lub fotografii miejsca wypadku. 3. Zgodę, o której mowa w ust. 2, w sytuacji zaistnienia wypadku śmiertelnego, ciężkiego lub zbiorowego wyraża pracodawca po uzgodnieniu z właściwym inspektorem pracy i prokuratorem, a w razie zaistnienia takich wypadków w zakładzie górniczym – także po uzgodnieniu z właściwym organem nadzoru górniczego. 4. Dokonywanie zmian w miejscu wypadku bez uzyskania zgody, o której mowa w ust. 2 i 3, jest dopuszczalne, jeżeli zachodzi konieczność ratowania osób lub mienia albo zapobieżenia grożącemu niebezpieczeństwu. Komentarz - Omawiając konsekwencje zdarzeń wypadkowych, należy zwrócić uwagę na szczególną grupę pracowników zatrudnionych w produkcji przy obsłudze maszyn i urządzeń technicznych. Wypadek takiego pracownika rodzi bowiem dodatkowe obowiązki po stronie pracodawcy, który musi zabezpieczyć nie tylko miejsce zdarzenia, lecz również maszyny i urządzenia, które zostały w związku z nim zatrzymane. Takie zabezpieczenie powinno uniemożliwiać zmianę położenia maszyn i innych urządzeń technicznych oraz innych przedmiotów, które spowodowały wypadek lub pozwalają odtworzyć jego okoliczności. W konsekwencji może to doprowadzić do niemożności przywrócenia produkcji bądź jej części, a co za tym idzie znacznych strat materialnych po stronie zakładu. W związku z tym w interesie pracodawcy jest jak najszybsze uruchomienie maszyn lub innych urządzeń technicznych oraz związane z tym zmiany w miejscu wypadku. Pracodawca może jednak wyrazić na to zgodę dopiero po dokonaniu oględzin miejsca wypadku, a gdy zachodzi taka potrzeba, dodatkowo po sporządzeniu szkicu lub fotografii tego miejsca. Co istotne, oględziny miejsca wypadku należą do obowiązków zespołu powypadkowego (§ 7 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia), więc pracodawcy zajmujący się działalnością produkcyjną będą dążyli do jak najszybszego rozpoczęcia procedury ustalania okoliczności i przyczyn zdarzeń, do których doszło przy obsłudze maszyn lub urządzeń. Zgoda na uruchomienie maszyn i urządzeń, które zostały unieruchomione w związku z wypadkiem, wymaga ponadto uzgodnienia z SIP lub właściwym inspektorem pracy i prokuratorem. To, z kim pracodawca uzgadnia możliwość wznowienia pracy maszyn i urządzeń, zależy od typu wypadku przy pracy, a obowiązek konsultacji z inspektorem PIP i prokuratorem występuje jedynie w zdarzeniach śmiertelnych, ciężkich lub zbiorowych. - Wypadkiem śmiertelnym jest zdarzenie, w wyniku którego nastąpiła śmierć pracownika w okresie nieprzekraczającym sześciu miesięcy od dnia wypadku. Ciężkim wypadkiem przy pracy jest zdarzenie, w wyniku którego nastąpiło ciężkie uszkodzenie ciała, jak: utrata wzroku, słuchu, mowy, zdolności rozrodczej lub inne uszkodzenie ciała albo rozstrój zdrowia, naruszające podstawowe funkcje organizmu, a także choroba nieuleczalna lub zagrażająca życiu, trwała choroba psychiczna, całkowita lub częściowa niezdolność do pracy w zawodzie albo trwałe, istotne zeszpecenie lub zniekształcenie ciała. O wypadku zbiorowym możemy natomiast mówić, gdy w wyniku tego samego zdarzenia wypadkowi uległy co najmniej dwie osoby (art. 3 ust. 4 – 6 ustawy wypadkowej). Przy takich zdarzeniach pracodawca ma również obowiązek niezwłocznie powiadomić właściwego okręgowego inspektora pracy i prokuratora (art. 234 § 2 - Obowiązków związanych z zabezpieczeniem miejsca wypadku nie należy traktować kategorycznie i bezwzględnie, gdyż dobrem nadrzędnym chronionym w dziedzinie bhp jest życie i zdrowie pracownika. Ustawodawca przewidział ponadto możliwość wystąpienia konieczności zapobieżenia stratom mienia zagrożonego w wyniku wypadku. W związku z tym pozwolił dokonywać zmian w miejscu wypadku bez uzyskania zgody SIP lub inspektora pracy i prokuratora. Możliwość ta została jednak ograniczona do konieczności ratowania osób lub mienia albo zapobieżenia grożącemu niebezpieczeństwu. Zespół powypadkowy § 4. Okoliczności i przyczyny wypadku ustala powoływany przez pracodawcę zespół powypadkowy, w skład którego wchodzi pracownik służby bezpieczeństwa i higieny pracy oraz społeczny inspektor pracy. Komentarz - Jednym z pierwszych kroków pracodawcy, który otrzymał informację o zaistniałym wypadku przy pracy, powinno być powołanie zespołu powypadkowego, którego zadaniem będzie ustalenie okoliczności i przyczyn tego zdarzenia. Aby zapewnić profesjonalizm działania zespołu, musi być w nim reprezentowana służba bhp w osobie pracownika zatrudnionego na stanowisku inspektora ds. bhp, starszego inspektora ds. bhp, specjalisty, starszego specjalisty lub głównego specjalisty ds. bhp. Oznacza to, że pracownik reprezentujący służbę bhp w zespole powypadkowym musi mieć co najmniej tytuł technika ds. bhp (§ 4 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z 2 września 1997 w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy, DzU nr 109, poz. 704 ze zm., dalej rozporządzenie o służbie bhp). W zespole powypadkowym musi być również reprezentowany interes pracowników, którego broni SIP. Jego udział w postępowaniu powypadkowym ma zagwarantować ochronę uprawnień pracowniczych wynikających z przepisów prawa pracy, a w dalszej perspektywie wpływać na poprawę stanu bhp w zakładzie. - Obowiązek zatrudnienia pracownika służby bhp przynajmniej na część etatu powstaje dopiero w przypadku zakładów zatrudniających co najmniej 100 pracowników. Tym samym mniejsze firmy mogą powierzać realizację zadań służby bhp specjalistom ds. bhp spoza zakładu lub osobie, która była zatrudniona na stanowisku inspektora pracy w PIP przez okres co najmniej pięciu lat (§ 4 ust. 4 rozporządzenia o służbie bhp). Także w odniesieniu do SIP wybory pracowników przeznaczonych do pełnienia tych funkcji muszą być z inicjatywy związków zawodowych, a w razie ich biernej postawy bądź braku zakładowych organizacji związkowych pracodawca nie ma obowiązku tworzenia społecznej inspekcji pracy (art. 6 ustawy z 24 czerwca 1983 o społecznej inspekcji pracy; DzU nr 35, poz. 163 ze zm.). Firma bez służby bhp i SIP § U pracodawcy, który zgodnie z art. 237 11 § 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy nie ma obowiązku tworzenia służby bezpieczeństwa i higieny pracy, w skład zespołu powypadkowego zamiast pracownika służby bezpieczeństwa i higieny pracy wchodzi pracodawca lub pracownik zatrudniony przy innej pracy, któremu pracodawca powierzył wykonywanie zadań służby bezpieczeństwa i higieny pracy, albo specjalista spoza zakładu pracy. 2. U pracodawcy, u którego nie działa społeczna inspekcja pracy, w skład zespołu powypadkowego zamiast społecznego inspektora pracy, jako członek zespołu, wchodzi przedstawiciel pracowników posiadający aktualne zaświadczenie o ukończeniu szkolenia w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, zgodnie z przepisami dotyczącymi szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy. Komentarz - Gdy w zakładzie nie ma służby bhp, pracodawca sam decyduje o wyznaczeniu zastępstwa w składzie zespołu powypadkowego. Może sam zająć miejsce pracownika służby bhp lub powierzyć te zadania osobie zatrudnionej przy innej pracy bądź też specjaliście spoza zakładu pracy. Oznacza to, że każdy zakład pracy ma warunki do prawidłowego przeprowadzenia postępowania powypadkowego, bo w razie braku możliwości skorzystania z fachowej pomocy pracodawca może podjąć się wykonywania tych zadań samodzielnie. Jest to praktyka dość popularna w małych zakładach pracy, tym bardziej że aby powierzyć zadania służby bhp pracownikowi zatrudnionemu przy innej pracy, musi on mieć co najmniej tytuł technika bhp (§ 4 ust. 5 rozporządzenia o służbie bhp). Pracodawcy decydują się na osobiste uczestnictwo w ustalaniu okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy również ze względu na dodatkowe koszty związane ze zleceniem tych zadań specjaliście spoza zakładu pracy. Jednak w bardzo małych zakładach pracy, ze względu na zbyt małą liczbę zatrudnionych, jego obecność będzie obowiązkowa. - Komentowany przepis przewiduje ponadto możliwość zastępstwa społecznego inspektora pracy w tych zakładach, w których SIP nie działa. W takim wypadku interesy załogi oraz poszanowanie litery prawa gwarantować ma przedstawiciel pracowników. Przepis nie rozstrzyga jednak sposobu jego wyłonienia spośród załogi. Wymaga jedynie, by dysponował on aktualnym zaświadczeniem o ukończeniu szkolenia wstępnego lub okresowego z zakresu bhp zgodnie z odrębnymi przepisami. Oznacza to, że przedstawicielem załogi może być każdy pracownik, bo posiadanie ważnego zaświadczenia o odbyciu szkolenia bhp warunkuje możliwość dopuszczenia do pracy. Problemem może być jednak sytuacja, w której pracodawca dysponuje tak małą liczbą pracowników, że nie może utworzyć dwuosobowego zespołu powypadkowego. Brak dwuosobowego zespołu § 6. Jeżeli pracodawca nie może dopełnić obowiązku utworzenia zespołu powypadkowego w składzie dwuosobowym, określonym w § 4 i 5, ze względu na małą liczbę zatrudnionych pracowników, okoliczności i przyczyny wypadku ustala zespół powypadkowy, w skład którego wchodzi pracodawca oraz specjalista spoza zakładu pracy. Komentarz - Obowiązek prawidłowego ustalenia okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy oraz sporządzenia protokołu powypadkowego nie omija również mikropracodawców, zatrudniających jednego lub kilku pracowników. W ich przypadku dużą przeszkodą w wyznaczeniu przedstawiciela załogi są jej niewielkie rozmiary, uniemożliwiające oderwanie któregoś z pracowników od jego zadań w obliczu pomniejszenia stanu zatrudnienia o jednego pracownika, niezdolnego do pracy w związku z wypadkiem lub innym zdarzeniem urazowym. W takiej sytuacji rozporządzenie przewiduje możliwość ustalenia okoliczności i przyczyn takiego zdarzenia w składzie dwuosobowym, obejmującym zewnętrznego specjalistę ds. bhp oraz pracodawcę. Obowiązki zespołu § Niezwłocznie po otrzymaniu wiadomości o wypadku zespół powypadkowy jest obowiązany przystąpić do ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku, w szczególności: 1) dokonać oględzin miejsca wypadku, stanu technicznego maszyn i innych urządzeń technicznych, stanu urządzeń ochronnych oraz zbadać warunki wykonywania pracy i inne okoliczności, które mogły mieć wpływ na powstanie wypadku; 2) jeżeli jest to konieczne, sporządzić szkic lub wykonać fotografię miejsca wypadku; 3) wysłuchać wyjaśnień poszkodowanego, jeżeli stan jego zdrowia na to pozwala; 4) zebrać informacje dotyczące wypadku od świadków wypadku; 5) zasięgnąć opinii lekarza, a w razie potrzeby opinii innych specjalistów, w zakresie niezbędnym do oceny rodzaju i skutków wypadku; 6) zebrać inne dowody dotyczące wypadku; 7) dokonać prawnej kwalifikacji wypadku zgodnie z art. 3 ust. 1 i 2 ustawy z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (DzU nr 199, poz. 1673, z późn. zm. 2), zwanej dalej ustawą; 8) określić środki profilaktyczne oraz wnioski, w szczególności wynikające z oceny ryzyka zawodowego na stanowisku pracy, na którym wystąpił wypadek. 2. Zespół powypadkowy jest obowiązany wykorzystać materiały zebrane przez organy prowadzące śledztwo lub dochodzenie, jeżeli materiały te zostaną mu udostępnione. 3. Jeżeli wypadek miał rozmiary katastrofy albo spowodował zagrożenie dla bezpieczeństwa publicznego, zespół powypadkowy wykorzystuje ustalenia zespołu specjalistów, powołanego przez właściwego ministra, wojewodę lub organ sprawujący nadzór określony w art. 237 14 ustawy z 26 czerwca 1974 Kodeks pracy, do ustalenia przyczyn wypadku oraz wyjaśnienia problemów technicznych i technologicznych. Komentarz - Powołany przez pracodawcę zespół powypadkowy musi rozpocząć działania mające na celu wyjaśnienie okoliczności i przyczyn wypadku, niezwłocznie po uzyskaniu informacji o zaistnieniu takiego zdarzenia. Komentowany przepis wymienia katalog podstawowych działań prowadzących do określenia przyczyn leżących u podstaw wypadku. Nie ogranicza jednak zespołu powypadkowego w podejmowaniu innych czynności mających na celu określenie, czy dane zdarzenie było wypadkiem przy pracy. - Działania zespołu powinny być dostosowane do specyfiki wypadku i koncentrować się na ustaleniu faktów kluczowych dla rozstrzygnięcia, czy dane zdarzenie było wypadkiem przy pracy. W większości sytuacji dobre efekty przynoszą oględziny miejsca zdarzenia oraz maszyn i urządzeń technicznych uczestniczących bezpośrednio w wypadku. Ma to jednak sens jedynie wtedy, gdy w tym miejscu nie dokonano istotnych zmian od momentu zdarzenia. Tylko wówczas odzwierciedla ono bowiem stan faktyczny istniejący w chwili wypadku i bezpośrednio po nim. Zawsze warto również przesłuchać świadków zdarzenia i odebrać wyjaśnienia od poszkodowanego. Jeśli mimo wykonania tych czynności związek między urazem pracownika i wykonywanymi czynnościami nie jest oczywisty, zespół powypadkowy powinien zasięgnąć opinii lekarza, a w razie potrzeby także opinii innych specjalistów, w celu prawidłowej oceny skutków wypadku i jego rodzaju. Przy ustalaniu okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy zespół powypadkowy jest również obowiązany korzystać ze wszystkich dostępnych materiałów i źródeł, w tym zebranych przez organy prowadzące śledztwo lub dochodzenie, jeśli zostaną mu one udostępnione. Dopiero na podstawie kompletnego materiału dowodowego zespół powypadkowy może dokonać prawnej kwalifikacji wypadku zgodnie z art. 3 ust. 1 i 2 ustawy wypadkowej. - Na tym nie kończą się obowiązki zespołu powypadkowego. Musi on również wskazać środki profilaktyczne i działania, które pozwolą uniknąć w przyszłości tego typu zdarzeń. Oznacza to faktyczne rozszerzenie zadań zespołu powypadkowego o działalność prewencyjną, mającą na celu obniżenie ryzyka zawodowego pracowników przez określenie metod eliminacji możliwości wystąpienia w przyszłości podobnego zdarzenia. - Obowiązek korzystania z całości dostępnego materiału dowodowego przy ustalaniu okoliczności i przyczyn wypadku doznaje konkretyzacji w razie zdarzeń o rozmiarach katastrofy lub powodujących zagrożenie bezpieczeństwa publicznego. Badający takie zdarzenia zespół powypadkowy ma obowiązek korzystać z ustaleń zespołu specjalistów, powołanego do ustalenia przyczyn wypadku oraz wyjaśnienia problemów technicznych i technologicznych przez ministra, wojewodę lub organ sprawujący nadzór nad przedsiębiorstwem lub inną jednostką organizacyjną państwową lub samorządową. Wszystko to ma na celu wyeliminowanie przypadków błędnej kwalifikacji zdarzeń wypadkowych mających miejsce w związku z pracą oraz zmniejszenie ilości spraw trafiających w związku z tym do sądów pracy. Wypadek na terenie innej firmy § Ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku, który miał miejsce na terenie innego zakładu pracy, dokonuje zespół powypadkowy powołany przez pracodawcę poszkodowanego, w obecności przedstawiciela pracodawcy, na którego terenie miał miejsce wypadek. 2. Pracodawca, na którego terenie miał miejsce wypadek, w którym została poszkodowana osoba niebędąca jego pracownikiem, jest obowiązany w szczególności: 1) zapewnić udzielenie pomocy poszkodowanemu; 2) zabezpieczyć miejsce wypadku w sposób określony w § 3 ust. 1; 3) zawiadomić niezwłocznie o wypadku pracodawcę poszkodowanego; 4) udostępnić miejsce wypadku i niezbędne materiały oraz udzielić informacji i wszechstronnej pomocy zespołowi powypadkowemu ustalającemu okoliczności i przyczyny wypadku. 3. Na wniosek pracodawcy poszkodowanego pracownika pracodawca, na którego terenie miał miejsce wypadek, może ustalić okoliczności i przyczyny wypadku, a następnie dokumentację powypadkową przekazać pracodawcy poszkodowanego pracownika. Komentarz - W razie wypadku pracownika wykonującego pracę na terenie innego zakładu ustalenie okoliczności i przyczyn zdarzenia może być problematyczne dla jego pracodawcy, np. ze względu na znaczną odległość między siedzibą pracodawcy a faktycznym miejscem wykonywania pracy. Warto również pamiętać o trudnościach, jakie mógłby napotkać zespół powypadkowy pracodawcy, który podjąłby czynności mające na celu ustalenie okoliczności i przyczyn zdarzenia zaistniałego na terenie innego zakładu bez zgody pracodawcy, na którego terenie doszło do wypadku. Z tego względu ustawodawca przewidział dwa alternatywne rozwiązania. Pierwszym z nich jest możliwość powołania zespołu powypadkowego przez pracodawcę poszkodowanego w wyniku wypadku pracownika, który będzie ustalał okoliczności i przyczyny zdarzenia w obecności przedstawiciela pracodawcy, u którego doszło do wypadku. Wybór tej drogi powoduje, że na pracodawcę, u którego doszło do wypadku, spada obowiązek zapewnienia poszkodowanemu pomocy, zabezpieczenia miejsca zdarzenia zgodnie z wymogami wynikającymi z § 3 ust. 1 rozporządzenia i niezwłocznego poinformowania o wypadku pracodawcy poszkodowanego. Firma, w której doszło do wypadku, musi ponadto udostępnić zespołowi powypadkowemu nie tylko miejsce wypadku, ale również niezbędne materiały. Powinna też udzielać zespołowi powypadkowemu koniecznej pomocy i informacji pomocnych w ustaleniu okoliczności i przyczyn wypadku. Oznacza to, że jakiekolwiek próby utrudniania pracy zespołu powypadkowego pracodawcy, którego pracownik uległ wypadkowi na terenie innego zakładu, są działaniami naruszającymi podstawowe obowiązki bhp, które mogą być sankcjonowane przez PIP (art. 283 § 1 - Badanie okoliczności i przyczyn takiego wypadku przez zespół powołany przez pracodawcę poszkodowanego może być jednak znacznie utrudnione bądź nawet niemożliwe szczególnie w niewielkich zakładach. Może to być również nieuzasadnione ekonomicznie w sytuacji, gdy wypadek miał miejsce np. na drugim końcu Polski. Mając to na względzie, ustawodawca przewidział możliwość przeprowadzenia postępowania powypadkowego wyłącznie przez pracodawcę, na którego terenie doszło do zdarzenia. Może to jednak nastąpić tylko na wniosek pracodawcy, którego pracownik uległ wypadkowi, a sama procedura odbywa się na ogólnych zasadach. Oznacza to, że zespół powypadkowy jest powoływany przez pracodawcę, u którego doszło do wypadku, a jego okoliczności i przyczyny są badane tak, jakby wypadku doznał pracownik tego zakładu. Jedyna różnica polega na tym, że całość dokumentacji powypadkowej przekazuje się pracodawcy poszkodowanego pracownika. Zwrot protokołu Ustalenie okoliczności i przyczyn wypadku przez zespół powypadkowy pracodawcy, na którego terenie doszło do zdarzenia, nie wyłącza możliwości zwrotu zespołowi niezatwierdzonego protokołu przez pracodawcę zatrudniającego poszkodowanego pracownika. Ma to przynieść wyjaśnienie i uzupełnienie go przez zespół powypadkowy. Zwrot może mieć miejsce w przypadku, gdy do treści protokołu powypadkowego zostały zgłoszone zastrzeżenia poszkodowanego lub członków jego rodziny lub gdy protokół powypadkowy nie odpowiada warunkom określonym w rozporządzeniu. Protokół powypadkowy § Po ustaleniu okoliczności i przyczyn wypadku zespół powypadkowy sporządza – nie później niż w terminie 14 dni od dnia uzyskania zawiadomienia o wypadku – protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy, zwany dalej „protokołem powypadkowym”, według wzoru ustalonego przez ministra właściwego do spraw pracy na podstawie art. 237 § 2 ustawy z 26 czerwca 1974 Kodeks pracy. 2. Ustalenie okoliczności i przyczyn wypadku w terminie późniejszym niż określony w ust. 1, wskutek uzasadnionych przeszkód lub trudności, wymaga podania przyczyn tego opóźnienia w treści protokołu powypadkowego. 3. Zespół powypadkowy sporządza protokół powypadkowy w niezbędnej liczbie egzemplarzy i wraz z pozostałą dokumentacją powypadkową doręcza niezwłocznie pracodawcy w celu zatwierdzenia. Komentarz - Sporządzenie protokołu powypadkowego jest ukoronowaniem żmudnego procesu ustalania okoliczności i przyczyn wypadku. Dokument ten powinien być przygotowany zgodnie z wzorem stanowiącym załącznik do rozporządzenia ministra gospodarki i pracy z 16 września 2004 w sprawie wzoru protokołu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy (DzU nr 227, poz. 2298). PODSUMOWANIE PRAC - Protokół powypadkowy otwierają dane pracodawcy, personalia członków zespołu powypadkowego oraz dane poszkodowanego. W jego treści musi znajdować się również dokładny opis okoliczności, w których doszło do zdarzenia, wskazanie wszystkich jego przyczyn, skutków oraz wniosków i zaleceń profilaktycznych. Tym samym protokół powypadkowy jest podsumowaniem efektów pracy zespołu powypadkowego, a ponadto rozstrzyga, czy dane zdarzenie jest wypadkiem przy pracy czy nie. Warto pamiętać, że odmowa uznania zdarzenia za wypadek przy pracy lub uznanie, że jego przyczyną było naruszenie przez pracownika podstawowych przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia, wymaga nie tylko uzasadnienia, lecz czasem również wskazania dowodów. Wtedy konieczne jest też wykazanie, że naruszenie przez pracownika konkretnego przepisu dotyczącego ochrony życia lub zdrowia było umyślne lub cechowało je rażące niedbalstwo, a działanie to było wyłączną przyczyną wypadku. O wyłączności danej przyczyny można przy tym mówić jedynie wtedy, gdy zespół powypadkowy nie ustali innych powodów, które leżały u podstaw zdarzenia. - Punktem wyjścia opisu przyczyn zdarzenia, wymaganego zgodnie z wzorem protokołu powypadkowego, są wszystkie przyczyny bezpośrednie. Dopiero w dalszej kolejności zespół powypadkowy wymienia pośrednie powody wypadku, związane z nieprzestrzeganiem przez którąś ze stron stosunku pracy przepisów o ochronie życia lub zdrowia lub innych przepisów i zasad bhp. Wśród przyczyn wypadku leżących po stronie poszkodowanego odrębny punkt zarezerwowano dla sytuacji, w których współprzyczyną zdarzenia był stan nietrzeźwości albo użycie przez poszkodowanego środka odurzającego bądź psychoaktywnego. Co istotne rubrykę tę wypełnia się jedynie wtedy, gdy nietrzeźwość pracownika lub odurzenie przyczyniły się w sposób znaczny do powstania wypadku. Oznacza to, że aby uznać, że wypadek jest efektem takich stanów, pracodawca musi udowodnić nie tylko zawartość w organizmie alkoholu lub innych substancji odurzających albo psychotropowych, lecz również wpływ stanu pracownika na jego zachowanie. Innymi słowy musi wykazać, że odurzenie lub upojenie podwładnego doprowadziło do powstania wypadku. Zatem w razie podejrzenia poszkodowanego pracownika o takie praktyki należy skierować go na badania, które ustalą zawartość omawianych substancji w organizmie i dadzą pracodawcy dowody niezbędne do poparcia twierdzeń zespołu powypadkowego. KWALIFIKACJA ZDARZENIA - Kolejnym punktem protokołu jest rozstrzygnięcie, czy dane zdarzenie jest wypadkiem przy pracy. To najtrudniejsza część pracy zespołu powypadkowego, o największej doniosłości. Wiąże się bowiem ze świadczeniami przysługującymi na podstawie ustawy wypadkowej, np. jednorazowym odszkodowaniem czy rentą rodzinną (wyrok SN z 24 czerwca 2008, I PK 298/07). Dla dokonania tego rozstrzygnięcia konieczne jest zestawienie ustalonego w sprawie przebiegu zdarzenia i jego skutków z definicją wypadku przy pracy ujętą w art. 3 ust. 1 ustawy wypadkowej. Dla uznania zdarzenia za wypadek wymaga ona łącznego spełnienia przez nie czterech kryteriów: nagłości zdarzenia, jego zewnętrznej przyczyny, powstałego w wyniku zdarzenia urazu oraz jego związku z pracą. - Oceniając nagłość zdarzenia, należy mieć na uwadze, że musi się ono mieścić w ramach jednej zmiany roboczej, wraz z ewentualnymi nadgodzinami. Oznacza to, że gdy negatywne skutki oddziaływania na organizm pracownika czynnika zewnętrznego związanego z pracą doprowadzą do urazu po upływie okresu dłuższego niż dniówka, zdarzenia tego nie będzie można kwalifikować jako wypadek, bo zabraknie nagłości. Taki pracownik będzie mógł dochodzić uznania doznanego uszczerbku za chorobę zawodową lub odszkodowania za rozstrój zdrowia na ogólnych zasadach z kodeksu cywilnego. - Aby uraz pracownika mógł być zakwalifikowany jako wypadek przy pracy, musi być on ponadto spowodowany przyczyną zewnętrzną. Oznacza to, że nawet śmierć pracownika w trakcie wykonywania pracy nie musi być kwalifikowana jako zdarzenie wypadkowe, jeśli jest ona wyłącznym następstwem schorzenia samoistnego. Zdarzenie może być więc kwalifikowane jako wypadek jedynie, gdy jest wynikiem działania czynników zewnętrznych. Zewnętrzną przyczyną wypadku przy pracy może być każdy czynnik pochodzący spoza organizmu poszkodowanego, zdolny – w istniejących warunkach – wywołać szkodliwe skutki, w tym także pogorszyć stan zdrowia pracownika (wyrok SN z 18 sierpnia 2009, I PK 18/09). Ma to szczególne znaczenie w sytuacji zgłaszania jako wypadki zdarzeń takich jak zawały serca czy wylewy krwi do mózgu, w których związek między czynnikiem zewnętrznym (stres, nadmierny wysiłek fizyczny) i urazem nie jest oczywisty. Takie zdarzenia są bowiem na ogół wynikiem jednoczesnego działania czynników zewnętrznych i wewnętrznych, a rozstrzygnięcie, który z nich przeważył i doprowadził do skutku w postaci urazu, niejednokrotnie wymaga wystąpienia na drogę sądową. Przy typowych wypadkach przyczyną zewnętrzną będą przeważnie ruchome elementy maszyn, upadki i potknięcia, substancje chemiczne i energia elektryczna, narażenie na niską lub bardzo wysoką temperaturę oraz ludzie i zwierzęta, przez co wykazanie przyczyny zewnętrznej i nagłości zdarzenia nie będzie przysparzało większych problemów. Co istotne, jeżeli uraz nie jest widoczny w sposób niewątpliwy (np. w razie wylewu), powinien zostać stwierdzony przez lekarza, którego opinia w formie orzeczenia będzie dowodem w postępowaniu powypadkowym. - Ostatnią cechą wypadku jest związek z pracą przejawiający się tym, że do zdarzenia musi dojść podczas lub w związku z wykonywaniem zwykłych czynności albo poleceń przełożonych. Warto jednak pamiętać, że wypadek ma związek z pracą również w sytuacji, gdy poszkodowany pracownik działał w interesie pracodawcy nawet bez polecenia lub gdy pozostawał on do dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą zakładu a miejscem wykonywania pracy. ODRĘBNA KATEGORIA - Ustawa wypadkowa wprowadza odrębną kategorię wypadków, czyli zdarzeń zrównanych z wypadkami przy pracy. To zrównanie dotyczy prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego. Obejmuje zdarzenia, do których doszło: – w trakcie podróży służbowej w okolicznościach, które nie pozwalają na kwalifikację zdarzenia jako wypadku przy pracy; wyjątkiem są sytuacje zerwania przez poszkodowanego związku z wykonywaniem powierzonych mu zadań poprzez zachowanie prowadzące do zaistnienia wypadku, – podczas szkolenia z powszechnej samoobrony, – w trakcie realizacji zadań powierzonych pracownikowi przez działające w zakładzie związki zawodowe (art. 3 ust. 2 ustawy wypadkowej). - Zdarzenie zrównane z wypadkiem przy pracy musi spełniać również pozostałe cechy charakterystyczne wypadku. KRÓTKI TERMIN - Biorąc pod uwagę ilość obowiązków spoczywających na barkach zespołu powypadkowego, rozporządzenie przewiduje krótki, bo jedynie 14-dniowy, okres na sporządzenie protokołu, licząc od momentu zgłoszenia wypadku pracodawcy. W tym czasie pracodawca musi powołać zespół powypadkowy, który powinien przeprowadzić całe postępowanie i sporządzić dokument. Oznacza to konieczność intensyfikacji prac zespołu, tym bardziej że przekroczenie określonego w omawianym przepisie terminu złożenia protokołu powypadkowego powoduje każdorazowo konieczność wskazania w treści tego dokumentu przeszkód lub trudności uzasadniających opóźnienie. Mogą to być wyłącznie okoliczności obiektywnie niezależne od pracodawcy, takie jak oczekiwanie na wynik ekspertyzy, opinię lekarza, ustalenia organów prowadzących śledztwo lub dochodzenie, ewentualnie zły stan zdrowia poszkodowanego uniemożliwiający jego przesłuchanie. - Do zadań zespołu powypadkowego należy również sporządzenie wymaganej ilości egzemplarzy protokołu powypadkowego uwzględniającej liczbę pracowników poszkodowanych w wyniku zdarzenia (wypadki zbiorowe) lub liczbę osób uprawnionych do renty rodzinnej po zmarłym w wyniku wypadku pracowniku. Jeden egzemplarz ma trafić do okręgowego inspektora pracy, gdy dotyczy on zdarzenia śmiertelnego, ciężkiego lub zbiorowego (§ 14 ust. 2 rozporządzenia). Komentowany przepis nakazuje zespołowi powypadkowemu niezwłoczne przekazanie gotowego protokołu do zatwierdzenia pracodawcy. Nie jest to jednak do końca prawidłowe. Wcześniej z dokumentem tym powinien się bowiem zapoznać poszkodowany, a w razie jego śmierci członkowie jego rodziny. Zdanie odrębne § Członek zespołu powypadkowego ma prawo złożyć do protokołu powypadkowego zdanie odrębne, które powinien uzasadnić. 2. W przypadku rozbieżności zdań członków zespołu powypadkowego o treści protokołu powypadkowego decyduje pracodawca. Komentarz - Fakt egzystowania dwuosobowych zespołów powypadkowych powoduje, że naturalnym zjawiskiem są rozbieżności zdań między ich członkami. Z reguły różnice w interpretacji zebranych dowodów i dokonanych ustaleń udaje się załagodzić. Niemniej zdarza się, że członkowie zespołu prezentują sprzeczne poglądy. Wówczas głos rozstrzygający ma pracodawca, który decyduje o treści protokołu powypadkowego. - Fakt, że pracodawca poprze ocenę ustalonych faktów i zebranych dowodów prezentowaną przez jednego z członków zespołu, nie ogranicza przy tym prawa drugiego z nich do wyrażenia swoich poglądów, dotyczących okoliczności i przyczyn zdarzenia. Ma on bowiem prawo złożenia do protokołu powypadkowego zdania odrębnego wraz z jego uzasadnieniem. - Samo złożenie zdania odrębnego nie ma wpływu na ocenę prawidłowości ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku i związaną z tym kwalifikację prawną zdarzenia. Jednak może być podstawą wystąpienia przez pracownika do sądu pracy z pozwem o uznanie zdarzenia za wypadek przy pracy. Prawa poszkodowanego § Zespół powypadkowy jest obowiązany zapoznać poszkodowanego z treścią protokołu powypadkowego przed jego zatwierdzeniem. 2. Poszkodowany ma prawo zgłoszenia uwag i zastrzeżeń do ustaleń zawartych w protokole powypadkowym, o czym zespół powypadkowy jest obowiązany pouczyć poszkodowanego. 3. Poszkodowany ma prawo wglądu do akt sprawy oraz sporządzania z nich notatek i odpisów oraz kopii. 4. Zespół powypadkowy zapoznaje z treścią protokołu powypadkowego członków rodziny zmarłego pracownika, o których mowa w art. 13 ust. 2 ustawy, oraz poucza ich o prawie zgłaszania uwag i zastrzeżeń do ustaleń zawartych w protokole powypadkowym. Komentarz - Przed zatwierdzeniem protokołu powypadkowego przez pracodawcę zespół powypadkowy ma obowiązek zapoznania z treścią protokołu samego poszkodowanego lub członków jego rodziny, gdy zmarł on wskutek wypadku. Zapoznanie się z treścią protokołu poszkodowany potwierdza umieszczeniem podpisu w pkt 13 protokołu. Nie ma to jednak wpływu na możliwość zgłaszania przez poszkodowanego uwag i zastrzeżeń do ustaleń zawartych w protokole, gdyż składając podpis zaświadcza jedynie zapoznanie się z treścią dokumentu. Podpis poszkodowanego nie jest bowiem równoznaczny z akceptacją treści. - Z zapoznaniem poszkodowanego z protokołem powypadkowym wiąże się również konieczność pouczenia go o prawie zgłaszania pisemnych uwag i zastrzeżeń do zawartych w dokumencie ustaleń. Jako że powinny być one załączone do protokołu powypadkowego, należy uznać, że zespół powypadkowy może wymagać od poszkodowanego przedłożenia ich w formie pisemnej. W praktyce zdarza się, że uwagi i zastrzeżenia są formułowane przez poszkodowanego na bieżąco, w trakcie zapoznawania się z treścią protokołu. Nie ma przy tym żadnych przeszkód, by zanotował je członek zespołu lub sam poszkodowany, bo po opatrzeniu własnoręcznym podpisem poszkodowanego będą one miały walor dokumentu prywatnego. - Aby umożliwić poszkodowanemu w wyniku wypadku pełną realizację prawa do zgłaszania uwag i zastrzeżeń do protokołu, ustawodawca zagwarantował mu dostęp do całości dokumentacji zebranej w sprawie, włącznie z możliwością sporządzania z nich notatek, odpisów i kopii. Oznacza to, że wszelkie działania mające na celu utrudnienie lub uniemożliwienie dostępu poszkodowanego do kompletu dokumentacji zgromadzonej przez zespół powypadkowy są bezprawne. - Prawo wnoszenia uwag i zastrzeżeń do protokołu powypadkowego przechodzi w razie śmierci poszkodowanego na członków jego rodziny, z których każdy może je realizować niezależnie od pozostałych. W skrajnych sytuacjach może to doprowadzić do znacznego skomplikowania procedury ustalania okoliczności i przyczyn wypadku. Niekiedy bowiem zespół powypadkowy będzie musiał spotykać się z poszczególnymi członkami rodziny zmarłego pracownika indywidualnie. Podobnie będzie musiała wyglądać przeprowadzana przez pracodawcę analiza złożonych przez członków rodziny zmarłego uwag i zastrzeżeń, pociągając za sobą znaczne zwiększenie wymaganych dla zakończenia postępowania nakładów pracy. Uzasadnienie i dowody § Stwierdzenie w protokole powypadkowym, że wypadek nie jest wypadkiem przy pracy albo że zachodzą okoliczności, które mogą mieć wpływ na prawo pracownika do świadczeń przysługujących z tytułu wypadku, wymaga szczegółowego uzasadnienia i wskazania dowodów stanowiących podstawę takiego stwierdzenia. 2. Do protokołu powypadkowego dołącza się zapis wyjaśnień poszkodowanego i informacji uzyskanych od świadków wypadku, a także inne dokumenty zebrane w czasie ustalania okoliczności i przyczyn wypadku, w szczególności pisemną opinię lekarza lub innych specjalistów, szkice lub fotografie miejsca wypadku, a także odrębne zdanie złożone przez członka zespołu powypadkowego oraz uwagi i zastrzeżenia, o których mowa w § 11 ust. 2 i 4 – stanowiące integralną część protokołu powypadkowego. Komentarz - Ten przepis potwierdza wynikający z treści wzoru protokołu powypadkowego obowiązek szczegółowego uzasadnienia i powołania dowodów w razie nieuznania zdarzenia za wypadek przy pracy. Dotyczy to również wskazania w treści protokołu okoliczności, które mogą mieć wpływ na prawo poszkodowanego do świadczeń należnych w związku z wypadkiem. Mowa tu w szczególności o pkt 5 wzoru, w którym przewidziano możliwość wskazania umyślnego lub będącego skutkiem rażącego niedbalstwa naruszenia przez pracownika przepisów dotyczących ochrony życia lub zdrowia oraz stwierdzenia stanu nietrzeźwości lub odurzenia pracownika substancjami psychotropowymi. Podnosząc takie okoliczności, pracodawca musi szczegółowo je umotywować, opierając się na dowodach stanowiących załączniki do protokołu powypadkowego. - Do protokołu załącza się wszystkie dokumenty zebrane w trakcie ustalania okoliczności oraz przyczyn zdarzenia. A więc są jego integralną częścią. Zatem próba zatajenia jakichkolwiek dokumentów mających wpływ na ocenę całego zdarzenia musi być kwalifikowana jako próba obejścia przepisów, sankcjonowana przez inspektorów PIP oraz sądy pracy (art. 283 § 2 pkt 6 Zatwierdzenie protokołu § Protokół powypadkowy zatwierdza pracodawca nie później niż w terminie pięciu dni od dnia jego sporządzenia. 2. Pracodawca zwraca niezatwierdzony protokół powypadkowy, w celu wyjaśnienia i uzupełnienia go przez zespół powypadkowy, jeżeli do treści protokołu powypadkowego zostały zgłoszone zastrzeżenia przez poszkodowanego lub członków rodziny zmarłego wskutek wypadku pracownika albo protokół powypadkowy nie odpowiada warunkom określonym w rozporządzeniu. 3. Zespół powypadkowy, po dokonaniu wyjaśnień i uzupełnień, o których mowa w ust. 2, sporządza, nie później niż w terminie pięciu dni, nowy protokół powypadkowy, do którego dołącza protokół powypadkowy niezatwierdzony przez pracodawcę. 4. W przypadku, o którym mowa w § 8 ust. 3, protokół powypadkowy zatwierdza pracodawca poszkodowanego pracownika. Przepisy ust. 1 – 3 stosuje się odpowiednio. Komentarz - Gotowy protokół powypadkowy, z którym zapoznano poszkodowanego lub członków jego rodziny, zespół przekazuje do zatwierdzenia pracodawcy. Ma on pięć dni na podjęcie decyzji, czy akceptuje jego treść, czy zwraca do wyjaśnienia i uzupełnienia zespołowi powypadkowemu. Podstawą zwrotu może być w szczególności zgłoszenie zastrzeżeń do protokołu przez poszkodowanego lub członków jego rodziny. Ale pracodawca ma takie prawo również, gdy uzna, że protokół nie odpowiada warunkom określonym w rozporządzeniu. - Gdy pracodawca zdecyduje o zwrocie niezatwierdzonego protokołu, zespół powypadkowy ma kolejne pięć dni na dokonanie wyjaśnień i uzupełnień oraz sporządzenie nowego protokołu, do którego dołącza niezatwierdzoną przez pracodawcę wersję. Dokładnie ten sam schemat działania obowiązuje, gdy pracownik uległ wypadkowi na terenie innego pracodawcy i to niezależnie od tego, czyj zespół powypadkowy dokonywał ustalenia okoliczności i przyczyn zdarzenia. Pracodawca zatrudniający poszkodowanego pracownika może więc zwrócić protokół do uzupełnienia również w sytuacji, gdy zespół powypadkowy składa się z pracowników innego zakładu. W takim razie zespół powypadkowy obowiązuje ten sam pięciodniowy termin na sporządzenie nowego protokołu. Doręczenie protokołu § Zatwierdzony protokół powypadkowy pracodawca niezwłocznie doręcza poszkodowanemu pracownikowi, a w razie wypadku śmiertelnego – członkom rodziny zmarłego pracownika, o których mowa w § 11 ust. 4. 2. Protokół powypadkowy dotyczący wypadków śmiertelnych, ciężkich i zbiorowych pracodawca niezwłocznie doręcza właściwemu inspektorowi pracy. Komentarz - Po zatwierdzeniu protokół musi trafić do rąk poszkodowanego pracownika lub członków jego rodziny w przypadku zdarzeń śmiertelnych. Zdarzenia śmiertelne, ciężkie i zbiorowe wymagają ponadto bieżącego informowania właściwych organów. W razie ich wystąpienia protokół musi również otrzymać właściwy inspektor pracy. - Zatwierdzony protokół powypadkowy przekazuje się zwyczajowo adresatom listem poleconym za zwrotnym potwierdzeniem odbioru. Wypadki śmiertelne, ciężkie i zbiorowe § 15. Protokół powypadkowy dotyczący wypadków śmiertelnych, ciężkich i zbiorowych, zawierający ustalenia naruszające uprawnienia pracownika albo nieprawidłowe wnioski profilaktyczne, może być zwrócony pracodawcy przez właściwego inspektora pracy, z uzasadnionym wnioskiem o ponowne ustalenie okoliczności i przyczyn wypadku. Przepis § 13 ust. 3 stosuje się odpowiednio. Komentarz - Wynikający z poprzedniego przepisu obowiązek przekazywania właściwemu inspektorowi pracy protokołów dotyczących zdarzeń śmiertelnych, ciężkich i zbiorowych nie ma na celu wyłącznie gromadzenia danych statystycznych. Okręgowi inspektorzy pracy dokonują bowiem kontroli prawidłowości ustaleń poczynionych przez zespoły powypadkowe. W razie wykrycia nieprawidłowości, w tym naruszeń sfery uprawnień pracownika lub błędów we wnioskach profilaktycznych, okręgowy inspektor pracy może zwrócić protokół pracodawcy wraz z uzasadnionym wnioskiem o ponowne ustalenie okoliczności i przyczyn wypadku. W razie takiego zwrotu pracodawca ma obowiązek zastosować się do pięciodniowego terminu na dokonanie wyjaśnień i uzupełnień oraz sporządzenia nowego protokołu, wynikającego z § 13 ust. 3 rozporządzenia, który stosuje się tu odpowiednio. - Nie jest to jedyny przejaw prowadzenia przez PIP kontroli dokumentacji powypadkowej. Może mieć ona miejsce również przy okazji rutynowej wizyty inspektorów. Celem prowadzenia takiej kontroli jest wykrycie działań mających na celu zaniżenie danych, na podstawie których oblicza się kategorię ryzyka dla płatnika składek. Kategoria ta jest ustalana na podstawie wskaźnika częstości poszkodowanych w wypadkach przy pracy, a więc nieuznawanie zdarzeń za wypadki – mimo spełnienia przez nie warunków klasyfikacyjnych wypadku przy pracy – wpływa na wysokość stopy procentowej stawki ubezpieczenia wypadkowego. Z tego względu inspektorzy PIP, którzy stwierdzą taką praktykę podczas kontroli prowadzonej u pracodawcy, mają obowiązek poinformować o tym ZUS, podając jednocześnie prawidłowe dane do naliczenia należności płatnika (art. 35 ustawy wypadkowej). Wówczas inspektor kieruje do pracodawcy uzasadniony wniosek o zmianę kwalifikacji wypadku w formie wystąpienia, wskazując jednocześnie termin na zawiadomienie PIP o czasie i sposobie realizacji tego wniosku. Rejestr wypadków § Pracodawca prowadzi rejestr wypadków przy pracy na podstawie wszystkich protokołów powypadkowych. 2. Rejestr wypadków przy pracy zawiera: 1) imię i nazwisko poszkodowanego; 2) miejsce i datę wypadku; 3) informacje dotyczące skutków wypadku dla poszkodowanego; 4) datę sporządzenia protokołu powypadkowego; 5) stwierdzenie, czy wypadek jest wypadkiem przy pracy; 6) datę przekazania do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wniosku o świadczenia z tytułu wypadku przy pracy; 7) liczbę dni niezdolności do pracy; 8) inne informacje, niebędące danymi osobowymi, których zamieszczenie w rejestrze jest celowe, w tym wnioski i zalecenia profilaktyczne zespołu powypadkowego. Komentarz - Rejestr wypadków stanowi syntetyczne zestawienie danych ujętych w protokołach powypadkowych sporządzonych w zakładzie pracy. Pracodawca został zobowiązany do wykazywania w nim informacji dotyczących istotnych faktów charakteryzujących poszczególne wypadki. Niemniej nic nie stoi na przeszkodzie, by rozszerzyć ten rejestr o inne informacje. Mogą to być np. wnioski i zalecenia profilaktyczne zespołu powypadkowego. Dopuszczalne jest jednak jedynie rozszerzanie rejestru o dodatkowe rubryki, a nie rejestrowanie samych tylko niewymienionych w przepisie danych osobowych. W rejestrze może się znaleźć dodatkowo np. krótka charakterystyka zdarzenia lub zestawienie skutków ekonomicznych wypadku dla zakładu. Niezależnie od tego obowiązek prowadzenia rejestru wypadków przy pracy powstaje w momencie wystąpienia takiego zdarzenia u danego pracodawcy. Oznacza to, że pracodawcy, u których nie miały miejsca żadne wypadki przy pracy, nie muszą w ogóle zakładać takiego rejestru. - Zgodnie z art. 234 § 31 protokoły ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku i pozostała dokumentacja powypadkowa muszą być przechowywane przez pracodawcę przez dziesięć lat. Dotyczy to również rejestru wypadków przy pracy, więc pracodawca musi liczyć się z obowiązkiem archiwizacji tych dokumentów. Przepis intertemporalny § 17. Do postępowań w sprawie ustalenia okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy, wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia, stosuje się przepisy tego rozporządzenia, z tym że czynności dokonane w toku wszczętych postępowań pozostają skuteczne. Komentarz - Ten przepis dotyczył wypadków, które miały miejsce w drugiej połowie czerwca 2009. Postępowanie w sprawie ustalenia ich okoliczności i przyczyn rozpoczęło się bowiem pod rządami obowiązującego jeszcze w tym czasie rozporządzenia Rady Ministrów z 28 lipca 1998 w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy oraz sposobu ich dokumentowania, a także zakresu informacji zamieszczanych w rejestrze wypadków przy pracy (DzU nr 115, poz. 744 ze zm.). Straciło ono moc 3 lipca 2009, przy czym aktualne rozporządzenie podtrzymało skuteczność czynności dokonanych pod rządami poprzednich przepisów. - Komentowany przepis pozwala zastosować zasady obecnie obowiązujące do ustalania okoliczności i przyczyn zdarzeń, które miały wprawdzie miejsce pod rządami poprzednich regulacji, ale dopiero teraz zostały zgłoszone. Data wejścia w życie § 18. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 3 lipca 2009. Więcej przepisów z komentarzami w serwisie: Kadry i płace » Przepisy z komentarzami Zobacz także: Dobra Firma » Kadry i płace » Wypadek w pracy Dobra Firma » Kadry i płace » Choroby zawodowe trzeciej, maszyna; przyczyna zewnętrzna może składać się z kilku przyczyn. Związek z pracą: podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia, w czasie pozostawania pracownika do dyspozycji zakładu pracy w drodze między siedzibą zakładu pracy, a miejscem świadczenia pracy. Witamproszę przeczytać tutaj dot. ustalania okliczności i przyczyn wypadków przy pracy"Marcin JachimowiczUstalanie okoliczności i przyczyn wypadków przy pracyDefinicję wypadku przy pracy zamieścił ustawodawca w art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (zwanej dalej ustawą wypadkową). W myśl tego przepisu za wypadek przy pracy uważa się zdarzenie nagłe, wywołane przyczyną zewnętrzną, powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą: 1) podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych; 2) podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia; 3) w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy. Z definicji powyższej wynika, że „wypadek przy pracy” jest pojęciem normatywnym, wyznaczonym przez cztery czynniki: 1) nagłość zdarzenia, której, zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego w tym przedmiocie, nie można pojmować sztywno i potocznie, bowiem nie oznacza natychmiastowości, lecz zachodzi również wtedy, gdy nie trwa dłużej niż wynosi czas jednej zmiany roboczej z uwzględnieniem drogi do i z pracy ; 2) zewnętrzność przyczyny rozumiana szeroko jako konieczność, aby w zespole przyczyn rozstrzygających o szkodliwości skutku wystąpiła również przyczyna zewnętrzna ; 3) śmierć lub uraz – czyli uszkodzenie tkanek ciała lub narządów człowieka wskutek działania czynnika zewnętrznego; 4) związek z pracą, który zachodzi, gdy istotną przyczyną wypadku przy pracy jest wykonywanie przez pracownika obowiązków wynikających ze stosunku pracy lub powinności z nim związanych . Szczegółowy tryb ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy reguluje art. 234 oraz rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 lipca 1998 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy oraz sposobu ich dokumentowania, a także zakresu informacji zamieszczanych w rejestrze wypadków przy pracy (dalej zwane rozporządzeniem). Określone w tym rozporządzeniu zasady ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy nie naruszają zasad, według których dokonywane są tego typu ustalenia określone w przepisach prawa górniczego, jak również zasady ustalania okoliczności i przyczyn wypadków w lotnictwie, wypadków morskich, a także w komunikacji lądowej .Ustalanie okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy ma na celu zapobieganie i przeciwdziałanie wypadkom w przyszłości (funkcja profilaktyczna), jak również umożliwienie pracownikowi poszkodowanemu w następstwie takiego zdarzenia uzyskania świadczeń przysługujących z tytułu doznanej szkody, która spowodowana została wypadkiem (funkcja socjalna, kompensacyjna).Rozporządzenie pod względem zasięgu osobowego obejmuje pracowników, a więc osoby, które świadczą pracę na podstawie stosunku pracy (art. 2 Przepisy rozporządzenia znajdują zastosowanie odpowiednio również do ustalania okoliczności i przyczyn wypadków, którym uległa osoba przy wykonywaniu umowy agencyjnej, jak i umowy ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy spoczywa na każdym pracodawcy , który w związku z wystąpieniem takiego zdarzenia zobowiązany jest zapewnić ustalenie w przewidzianym przez przepisy prawa trybie okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy, jak również w oparciu o te ustalenia zastosować odpowiednie środki zapobiegające podobnym zdarzeniom. Zgodnie z § 4 art. 234 pracodawca ponosi wszelkie koszty związane z ustalaniem okoliczności i przyczyn wypadków przy 234 § 1 zd. 2 nakłada na pracodawcę obowiązek udzielenia pierwszej pomocy osobom, które poszkodowane zostały w wypadku przy pracy. Przepis ten jest konkretyzacją powszechnego obowiązku udzielenia pomocy osobie znajdującej się w stanie zagrożenia życia lub zdrowia, którego zaniechanie wypełnia ustawowe znamiona występku opisanego w art. 160 W razie wystąpienia wypadku przy pracy na pracodawcy spoczywa obowiązek podjęcia niezbędnych działań eliminujących lub ograniczających zagrożenie. O konieczności podjęcia tego rodzaju działań nie wspomina wprawdzie wyraźnie rozporządzenie, wynika on jednak instrumentalnie z całokształtu zawartych w nim do treści art. 234 § 2 pracodawca zobowiązany jest niezwłocznie zawiadomić właściwego inspektora pracy i prokuratora o każdym przypadku śmiertelnego , ciężkiego lub zbiorowego wypadku przy pracy oraz o każdym innym wypadku, który wywołał wymienione wyżej skutki, mającym związek z pracą, jeżeli może być uznany za wypadek przy pracy .Przepisy rozporządzenia (§ 1) zobowiązują pracownika, który uległ wypadkowi przy pracy, jeżeli pozwala na to stan jego zdrowia, do niezwłocznego powiadomienia o tym zdarzeniu swojego przełożonego. Jeżeli skutki wypadku ujawniły się w okresie późniejszym, pracownik ma obowiązek powiadomienia swojego przełożonego niezwłocznie po ich ujawnieniu .Z powyższego wynika, że pracownik powinien dokonać tego zawiadomienia bez zbędnej i nieuzasadnionej zwłoki, by jak najszybciej mógł być wyjaśniony i ustalony charakter zdarzenia, co niewątpliwie leży tak w interesie pracownika, jak i pracodawcy. Jednak nawet znaczna zwłoka pracownika w poinformowaniu o wypadku nie zwalnia pracodawcy z obowiązku ustalenia okoliczności i przyczyn tego zdarzenia .Stwierdzić należy, mimo braku regulacji prawnej w tym zakresie, że obowiązek zawiadomienia przełożonego o wypadku przy pracy spoczywa również na każdym pracowniku, który wypadek taki zauważył lub dowiedział się o nim. Na przełożonym natomiast ciąży obowiązek powiadomienia o takim zdarzeniu kierownika zakładu pracy oraz służby czasu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy pracodawca ma obowiązek zabezpieczyć miejsce wypadku w sposób wykluczający: dopuszczenie do miejsca wypadku osób niepowołanych, uruchamianie bez koniecznej potrzeby maszyn i innych urządzeń technicznych, które w związku z wypadkiem zostały wstrzymane, dokonywanie zmiany ich położenia, jak również zmiany położenia innych przedmiotów, które spowodowały wypadek lub pozwalają na odtworzenie jego na uruchomienie maszyn i innych urządzeń technicznych, bądź też dokonywanie zmian w miejscu wypadku wyraża pracodawca w uzgodnieniu ze społecznym inspektorem pracy, po uprzednim sporządzeniu, jeżeli zachodzi taka konieczność, szkicu, fotografii bądź też nagrania video miejsca wypadku. W sytuacji, gdy zabezpieczenie miejsce wypadku przy pracy zarządził organ prowadzący postępowanie przygotowawcze, które ma na celu ustalenie okoliczności i przyczyn wypadku śmiertelnego, ciężkiego lub zbiorowego, zgodę na uruchomienie maszyn i urządzeń wyraża pracodawca po uzyskaniu akceptacji właściwego inspektora pracy i prokuratora, a w sytuacji zaistnienia takiego wypadku w zakładzie górniczym również właściwego organu państwowego nadzoru górniczego. Dokonywanie zmian w miejscu wypadku bez uzyskania zgody wymienionych podmiotów jest niedopuszczalne, chyba że zachodzi konieczność ratowania osób lub mienia albo zapobieżenia grożącemu niebezpieczeństwu. W sytuacji gdy pracownik uległ wypadkowi na terenie innego niż macierzysty zakład pracy, zabezpieczenie miejsca takiego zdarzenia należy do obowiązków pracodawcy, na terenie którego zdarzył się ma obowiązek przeprowadzić postępowanie powypadkowe niezwłocznie i z urzędu. Do jego wdrożenia nie jest konieczny wniosek pracownika. Postępowanie powypadkowe prowadzi zespół powypadkowy, który obowiązany jest przystąpić do pracy niezwłocznie po otrzymaniu wiadomości o wypadku. Zespół powypadkowy tworzą dwie osoby, a w jego skład wchodzi pracownik służby bezpieczeństwa i higieny pracy oraz społeczny inspektor przypadku pracodawcy, który zgodnie z treścią art. 237¹¹ § 1 nie ma obowiązku tworzenia służby bezpieczeństwa i higieny pracy, w skład zespołu powypadkowego zamiast pracownika służby bezpieczeństwa i higieny pracy wchodzi pracodawca lub pracownik zatrudniony przy innej pracy, któremu pracodawca powierzył wykonywanie zadań służby bhp, albo specjalista spoza zakładu pracy. U pracodawcy, u którego nie działa społeczna inspekcja pracy, w skład zespołu powypadkowego, zamiast społecznego inspektora pracy, jako członek zespołu powypadkowego wchodzi przedstawiciel pracowników posiadający aktualne zaświadczenie o ukończeniu szkolenia w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, zgodnie z przepisami dotyczącymi szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny sytuacji, gdy ze względu na niewielką ilość zatrudnionych pracowników pracodawca nie może dopełnić obowiązku powołania zespołu powypadkowego w składzie dwuosobowym, tworzą go: pracodawca oraz specjalista spoza zakładu pracy. Rozwiązanie takie jest zadziwiające – pracodawca bowiem, w takiej sytuacji, zajmuje w zespole powypadkowym miejsce reprezentanta pracowników, czyli miejsce niejako swego przeciwnika w rozpatrywanej sprawie. Może nadto zdarzyć się zaskakująca sytuacja, że pracodawca, u którego nie ma obowiązku powoływania służby bhp i nie skorzysta on z możliwości zastąpienia się w wykonywaniu zadań służby bhp specjalistą spoza zakładu, będzie w zespole powypadkowym występował w dwóch rolach jednocześnie: zarówno jako ten, który zastępuje reprezentanta pracowników, jak i ten, który wykonuje zadania specjalisty spoza zakładu pracy .Zespół powypadkowy, jak już wspomniano, obowiązany jest przystąpić do ustalania okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy niezwłocznie po otrzymaniu wiadomości o wypadku. W szczególności ciąży na nim obowiązek przeprowadzenia oględzin miejsca zdarzenia, jak również maszyn i innych urządzeń technicznych oraz stanu urządzeń ochronnych, zbadania warunków wykonywania pracy oraz innych okoliczności, które mogły mieć wpływ na powstanie wypadku, jak również wysłuchania wyjaśnień poszkodowanego, o ile pozwala na to stan jego zdrowia. Zespół powypadkowy powinien zebrać informacje dotyczące wypadku od świadków zdarzenia, a także zasięgnąć opinii lekarza, a w razie potrzeby opinii innych specjalistów, w zakresie niezbędnym do oceny rodzaju i skutków wypadku, a także zebrać inne dowody dotyczące wypadku, np. opinie biegłych lub okoliczności i przyczyny wypadku zespół powypadkowy zobowiązany jest wykorzystać materiały zebrane przez organy prowadzące postępowanie przygotowawcze, o ile takowe zostały mu przez te organy udostępnione. Ustalając okoliczności i przyczyny wypadków przy pracy zespół powypadkowy sporządza również odpowiednią dokumentację przeprowadzonych czynności w postaci: szkiców, fotografii, nagrań video oraz zapisów wyjaśnień złożonych przez poszkodowanego, a także zapisy informacji uzyskanych od świadków sytuacji, gdy pracownik uległ wypadkowi przy pracy na terenie innego niż macierzysty zakładu pracy, ustalenia okoliczności i przyczyn takiego wypadku dokonuje zespół powypadkowy powołany przez pracodawcę poszkodowanego pracownika, z udziałem przedstawiciela pracodawcy, na terenie którego miało miejsce zdarzenie. Na tym ostatnim spoczywa również obowiązek niezwłocznego udzielenia pomocy osobom, które uległy wypadkowi lub którym zagraża niebezpieczeństwo, zabezpieczenia miejsca wypadku, niezwłocznego zawiadomienia o wypadku macierzystego zakładu pracy pracownika poszkodowanego w następstwie takiego zdarzenia, udostępnienia niezbędnych informacji i materiałów oraz udzielenia wszechstronnej pomocy osobom badającym okoliczności i przyczyny wypadku. Nadto na wniosek macierzystego zakładu pracy poszkodowanego pracownika zespół powypadkowy zakładu pracy, na terenie którego doszło do wypadku, powinien zbadać okoliczności i przyczyny wypadku na zasadach, które przedstawiono, a po zakończeniu prac przekazać dokumentację macierzystemu zakładowi pracy pracownika ustaleniu okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy zespół powypadkowy sporządza, nie później niż w ciągu 14 dni od dnia uzyskania zawiadomienia o wypadku, protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku, tzw. „protokół powypadkowy”, według wzoru ustalonego przez ministra właściwego do spraw pracy na podstawie art. 237 § 2 . Przekroczenie wskazanego terminu dopuszczalne jest tylko w razie wystąpienia przeszkód lub trudności, które uniemożliwiają jego terminowe sporządzenie, np. zły stan zdrowia poszkodowanego, który uniemożliwia odebranie od niego wyjaśnień, czy przedłużające się sporządzenie ekspertyzy przez rzeczoznawców lub biegłych, muszą być wyraźnie omówione w treści protokołu. W przypadku stwierdzenia w protokole powypadkowym, że wypadek nie jest wypadkiem przy pracy, albo że zachodzą okoliczności, które mogą mieć wpływ na prawo pracownika do świadczeń, jakie przysługują mu z tytułu wypadku, wymagane jest szczegółowe uzasadnienie i wskazanie dowodów stanowiących podstawę takiego właśnie rozstrzygnięcia. Jeżeli zdania członków zespołu powypadkowego są rozbieżne, o treści takiego protokołu decyduje pracodawca (kierownik zakładu pracy), a członkowi zespołu powypadkowego, który nie zgadza się z decyzją pracodawcy, przysługuje czynna legitymacja do złożenia do protokołu zdania odrębnego (votum speparatum), które następnie powinien uzasadnić. Do tak sporządzonego protokołu powypadkowego załącza się zapisy wyjaśnień poszkodowanego oraz informacji uzyskanych od świadków oraz inne dokumenty, które sporządzono w czasie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków, np. pisemną opinię lekarza, pisemną opinię innych specjalistów, szkice lub fotografie miejsca wypadku, a także zdanie odrębne złożone przez członka zespołu powypadkowego oraz uwagi i zastrzeżenia złożone przez sporządzeniu protokołu, a przed zatwierdzeniem go przez pracodawcę, zespół powypadkowy obowiązany jest zapoznać z jego treścią poszkodowanego pracownika, któremu przysługuje prawo do zgłoszenia uwag i zastrzeżeń do ustaleń zawartych w treści protokołu, o czym należy poszkodowanego pouczyć. W sytuacji, gdy mamy do czynienia z wypadkiem śmiertelnym, na zespole powypadkowym spoczywa obowiązek zapoznania z treścią protokołu powypadkowego członków rodziny zmarłego pracownika oraz pouczyć ich o prawie do zgłoszenia uwag i zastrzeżeń do ustaleń, jakie zawarte są w treści protokołu. Poszkodowanemu przysługuje również prawo wglądu do akt sprawy oraz sporządzania z nich notatek i odpisów oraz kopii. Mimo iż rozporządzenie nie wskazuje, że z prawa tego korzystać mogą również członkowie rodziny poszkodowanego, których zespół powypadkowy zapoznać musi z treścią protokołu powypadkowego w razie wypadku śmiertelnego, opowiedzieć się należy za przyznaniem również tej kategorii podmiotów takiej legitymacji. Protokół powypadkowy zatwierdza pracodawca, nie później niż w ciągu 5 dni od daty jego sporządzenia. W razie zgłoszenia do protokołu zastrzeżeń przez poszkodowanego lub podmioty, o których mowa wyżej, bądź też, gdy protokół nie odpowiada wymogom formalnym, o których mowa w rozporządzeniu, pracodawca zwraca niezatwierdzony protokół powypadkowy celem wyjaśnienia i uzupełnienia go przez zespół powypadkowy. Zespół powypadkowy ma na to kolejnych 5 dni. W tym terminie musi dokonać wyjaśnień i uzupełnień, na podstawie których sporządza nowy protokół powypadkowy, do którego dołączyć musi poprzedni, niezatwierdzony przez pracodawcę protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy. Protokół powypadkowy należy sporządzić w niezbędnej liczbie egzemplarzy. W przypadku wypadków śmiertelnych, ciężkich i zbiorowych sporządza się go zazwyczaj w pięciu egzemplarzach, tj. dla: 1) poszkodowanego (oryginał), 2) właściwego terenowo organu Państwowej Inspekcji Sanitarnej, 3) organu założycielskiego lub jednostki nadzorczej (kopia na żądanie), 4) ZUS-u, jeżeli poszkodowany ubiega się o odszkodowanie (kopia), 5) zakładu (pracodawca) sporządzającego dokumentację powypadkową (kopia). Zatwierdzony protokół powypadkowy pracodawca niezwłocznie doręcza poszkodowanemu pracownikowi, a w razie wypadku śmiertelnego członkom rodziny zmarłego pracownika, pouczając jednocześnie o sposobie i trybie odwołania, a w przypadku wypadków śmiertelnych, ciężkich lub zbiorowych również właściwemu inspektorowi pracy. Państwowy Inspektor Pracy w razie stwierdzenia, że protokół taki zawiera ustalenia, które naruszają uprawnienia pracownika, bądź też nieprawidłowe wnioski profilaktyczne, może protokół zwrócić wraz z uzasadnionym wnioskiem o ponowne ustalenie okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy. Prawidłowo sporządzony protokół powypadkowy stanowi dokument urzędowy w rozumieniu art. 244 § 2 którego treść jest dowodem tego, że miały miejsce opisane w nim fakty, jak również, iż zakwalifikowano je jako wypadek przy pracy .Jeżeli pracownik ma interes prawny w ustaleniu, że określone zdarzenie było wypadkiem przy pracy lub zaistniało w okolicznościach uprawniających go do świadczeń „wypadkowych”, mimo że nie dochodzi on roszczeń odszkodowawczych lub rentowych, przysługuje mu prawo do wystąpienia do sądu pracy z powództwem o ustalenie i sprostowanie protokołu powypadkowego .Na podstawie dokonanych przez zespół powypadkowy ustaleń okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy kierownik zakładu pracy zobowiązany jest zarządzić zastosowanie właściwych środków profilaktycznych, jak również środków mających na celu poprawę bezpieczeństwa i higieny pracy, a nadto określić osoby odpowiedzialne za wykonywanie poleceń wydawanych w związku z wypadkiem, a także zapewnić omówienie okoliczności i przyczyn wypadku z kierownikami, mistrzami i pracownikami zainteresowanych komórek organizacyjnych zakładu pracy. Pracodawca zobligowany jest do przechowywania dokumentacji powypadkowej w aktach przez okres 10 lat, jak również, stosownie do dyspozycji art. 234 § 3 prowadzić rejestr wypadków przy pracy w sposób, o którym mowa w § 16 rozporządzenia, to znaczy na podstawie wszystkich protokołów powypadkowych. Rejestr ten powinien zawierać: imię i nazwisko poszkodowanego, miejsce i datę wypadku, informacje dotyczące skutków wypadku dla poszkodowanego, datę sporządzenia protokołu powypadkowego, stwierdzenie, czy wypadek jest wypadkiem przy pracy, datę przekazania do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wniosku o świadczenia z tytułu wypadku przy pracy, liczbę dni niezdolności do pracy oraz inne informacje niebędące danymi osobowymi, których zamieszczenie w rejestrze jest celowe, w tym wnioski i zalecenia profilaktyczne zespołu podstawie protokołu powypadkowego pracodawca zobowiązany jest do sporządzenia karty statystycznej wypadku przy pracy, której wzór określony został w rozporządzeniu Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 8 grudnia 2004 r. w sprawie statystycznej karty wypadku przy pracy . Statystyczną kartę wypadku przy pracy sporządza pracodawca w dwóch egzemplarzach według objaśnień do wypełnienia tej karty, o których mowa w załączniku nr 2 do tegoż rozporządzenia, na podstawie zatwierdzonego protokołu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy, zwanego dalej „protokołem powypadkowym”, albo na podstawie karty wypadku, w której stwierdzono, że wypadek jest wypadkiem przy pracy lub wypadkiem traktowanym na równi z wypadkiem przy pracy. Jeden z egzemplarzy tej karty – za wyjątkiem jej części II (uzupełniającej) – pracodawca przekazuje do urzędu statystycznego właściwego dla województwa, na którego terenie znajduje się jego siedziba, w terminie do 15. dnia roboczego miesiąca następującego po miesiącu, w którym został zatwierdzony protokół powypadkowy. Wypełnioną część II statystycznej karty wypadku przy pracy pracodawca musi przekazać nie później niż z upływem 6 miesięcy od daty zatwierdzenia protokołu powypadkowego. Drugi egzemplarz takiej karty pracodawca przechowuje wraz z protokołem ustalenia okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy przez 10 protokołu powypadkowego oraz innej dokumentacji związanej z wypadkiem przy pracy stanowi o istocie występku opisanego w art. 221 .Za wypadek przy pracy uważa się również nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w okresie ubezpieczenia wypadkowego z danego tytułu podczas: 1) uprawiania sportu w trakcie zawodów i treningów przez osobę pobierająca stypendium sportowe (w takiej sytuacji ustalenia okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy dokonuje podmiot wypłacający stypendium sportowe); 2) wykonywania odpłatnie pracy na podstawie skierowania do pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania (wówczas okoliczności i przyczyny wypadku ustala podmiot, na którego rzecz wykonywana jest odpłatnie praca w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania); 3) pełnienia mandatu posła lub senatora (okoliczności i przyczyny wypadku przy pracy dokonuje wówczas Kancelaria Sejmu w stosunku do posłów i posłów do Parlamentu Europejskiego wybranych w Rzeczpospolitej Polskiej oraz Kancelaria Senatu w stosunku do senatorów; 4) odbywania szkolenia, stażu lub przygotowania zawodowego w miejscu pracy przez osobę pobierającą stypendium w okresie odbywania tego szkolenia, stażu lub przygotowania zawodowego w miejscu pracy na podstawie skierowania wydanego przez powiatowy urząd pracy lub przez inny podmiot kierujący (ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy dokonuje wówczas pracodawca, u którego osoba odbywa staż, przygotowanie zawodowe w miejscu pracy lub szkolenie, lub jednostka, w której osoba pobierająca stypendium odbywa szkolenie; 5) wykonywania przez członka rolniczej spółdzielni produkcyjnej, spółdzielni kółek rolniczych oraz przez inną osobę traktowaną na równi z członkiem rolniczej spółdzielni w rozumieniu przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych, pracy na rzecz tych spółdzielni (wówczas okoliczności i przyczyny wypadku przy pracy ustala spółdzielnia produkcyjna lub spółdzielnia kółek rolniczych); 6) wykonywania pracy na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego stosuje się przepisy dotyczące umowy zlecenia (okoliczności i przyczyny takiego zdarzenia ustala podmiot na rzecz którego wykonywana jest praca na podstawie wskazanych rodzajów umów); 7) współpracy przy wykonywaniu pracy na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego stosuje się przepisy dotyczące umowy zlecenia (okoliczności i przyczyny takiego zdarzenia ustala osoba wykonująca pracę na podstawie wskazanych rodzajów umów); 8) wykonywania zwykłych czynności związanych z prowadzeniem działalności pozarolniczej w rozumieniu przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych lub zwykłych czynności związanych ze współpracą przy prowadzeniu tego rodzaju działalności (ustaleniem okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy zajmuje się wówczas Zakład Ubezpieczeń Społecznych); 9) wykonywania przez osobę duchowną czynności religijnych lub czynności związanych z powierzonymi funkcjami duszpasterskimi lub zakonnymi (ustalenie okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy należy wówczas do właściwej zwierzchniej instytucji diecezjalnej lub zakonnej); 10) odbywania służby zastępczej (wówczas okoliczności i przyczyny wypadku przy pracy ustala pracodawca, u którego poborowy odbywa taką służbę); 11) nauki w Krajowej Szkole Administracji Publicznej (okoliczności i przyczyny wypadku przy pracy ustala wówczas Krajowa Szkoła Administracji Publicznej); 12) pełnienia przez funkcjonariusza celnego obowiązków służbowych (okoliczności i przyczyny wypadku ustala wówczas podmiot, w którym funkcjonariusz pełni służbę); 13) wykonywania pracy na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowa taka została zawarta z pracodawcą, z którym osoba pozostaje w stosunku pracy (okoliczności i przyczyny wypadku przy pracy ustala wówczas pracodawca); 14) wykonywania pracy na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli w ramach takiej umowy osoba wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy (wówczas okoliczności i przyczyny takiego zdarzenia ustala podmiot, z którym została zawarta umowa) . Szczegółowy tryb uznawania takich zdarzeń powstałych w okresie ubezpieczenia wypadkowego za wypadki przy pracy reguluje Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie trybu uznawania zdarzenia powstałego w okresie ubezpieczenie wypadkowego za wypadek przy pracy, kwalifikacji prawnej zdarzenia, wzoru karty wypadku i terminu jej sporządzenia . W razie wystąpienia tego rodzaju zdarzeń poszkodowany w jego wyniku zgłasza odpowiednim, a wymienionym wyżej podmiotom, fakt zaistnienia takiego zdarzenia. Zdarzenia takie uznawane są za wypadek przy pracy na podstawie ustalenia jego okoliczności i przyczyn, co następuje, w szczególności, przez: 1) zabezpieczenie miejsca wypadku w sposób, który pozwoli odtworzyć jego okoliczności, 2) dokonanie oględzin miejsca wypadku, stanu technicznego maszyn i innych urządzeń technicznych, stanu urządzeń ochronnych oraz zbadanie warunków wykonywania pracy i innych okoliczności, które mogły mieć wpływ na powstanie wypadku, 3) przesłuchanie poszkodowanego, o ile stan jego zdrowia na to pozwala, 4) przesłuchanie świadków wypadku, 5) zebranie innych dowodów dotyczących wypadku, które uznano za niezbędne. Kwalifikacji prawnej tego rodzaju zdarzeń dokonują, w odniesieniu do konkretnych przypadków, wskazane powyżej podmioty, sporządzając w terminie – nie później niż w ciągu 14 dni od dnia uzyskania zawiadomienia o wypadku – kartę wypadku, której wzór stanowi załącznik do wskazanego rozporządzenia. Na podmiotach sporządzających kartę wypadku ciąży obowiązek pouczenia poszkodowanego lub uprawnionych do jednorazowego odszkodowania członków ich rodzin o możliwości wniesienia do ustaleń zawartych w karcie wypadku uwag i zastrzeżeń."pozdrawiam Nie jest niczym niezwykłym dla ludzi, aby przejechać 10, 15, a nawet 20 mil ponad opublikowanym limitem prędkości. Należy pamiętać, że im szybciej jeździsz, tym wolniejszy jest czas reakcji. Jeśli chcesz zapobiec wypadkowi podczas jazdy na 20 mil powyżej limitu, szanse są bardzo wysokie, że wypadek nie zostanie w ogóle zapobiegnięty. Który wypadek przy pracy zbada inspektor PIP i co będzie brał pod uwagę?Aktualności bhp 14 listopada 2018 Tematyka ogólna Wypadek przy pracy w każdej firmie oznacza szereg czynności dla pracodawcy, służby bhp. Szczególnie w przypadku wypadków śmiertelnych lub ciężkich rodzą się dodatkowe obowiązki. Taki wypadek trzeba zgłosić do PIP i należy spodziewać się kontroli powypadkowej oraz zbadania jego okoliczności przez inspektora PIP. Na co w takim przypadku zwróci uwagę inspektor? Z czym pracodawcy mają największy problem, a co odbija się na wypadkowości? Korzyści Informacje zawarte w tym artykule pozwolą Ci: prawidłowo wywiązać się z obowiązków ciążących na pracodawcy w przypadku śmiertelnego czy ciężkiego wypadku przy pracy i uniknąć kary; przygotować się na kontrolę powypadkową inspektora PIP i zwrócić uwagę na badane bez niego obszary; poznać najczęstsze nieprawidłowości mające wpływ na wypadkowość w polskich firmach i podjąć odpowiedzenie działania zapobiegawcze. Jak pokazują statystyki PIP niestety liczba wypadków przy pracy z roku na rok rośnie. W 2015 r. PIP odnotował ogółem ponad 2,5 tys. wypadków przy pracy (dokładnie 2543), w 2016 r. było ich już ponad 2600 (dokładanie 2664), zaś w ubiegłym roku ogólna liczba wypadków przy pracy przekroczyła liczbę 2700 (2735). Choć w tych danych liczba wypadków ze skutkiem śmiertelnym maleje to niestety liczba wypadków przy pracy, których skutkiem byłby ciężkie obrażeniami ciała z roku na rok jest wyższa. Które wypadki przy pracy muszą być zgłaszane do PIP i podlegają badaniu przez inspekcję, a które nie? Jak się okazuje najczęściej o zdarzeniach wypadkowych, które podlegają zgłoszeniu do PIP, inspekcja była informowana w 2017 r, nie przez pracodawcę – jak należałoby się podziewać – ale przez Policję. Pracodawcy zgłosili samodzielnie 40,3% zaistniałych zdarzeń wypadkowych, natomiast 54,2% zgłoszeń pochodziło od Policji. Oczywiście część pracodawców w takich przypadkach tłumaczy się, że nie wiedział czy akurat ten wypadek powinien zgłosić do PIP. Zatem dla jasności zaznaczmy, które wypadki przy pracy podlegają badaniu przez PIP i trzeba je zgłosić do tego organu nadzoru, a które nie. Ważne Przypomnijmy, że to zgodnie z przepisami obowiązkiem pracodawcy jest niezwłoczne zawiadomienie właściwego okręgowego inspektora pracy i prokuratora o: śmiertelnym, ciężkim lub zbiorowym wypadku przy pracy oraz o każdym innym wypadku, który wywołał wymienione skutki, mającym związek z pracą, jeżeli może być uznany za wypadek przy pracy (art. 234 § 2 Kodeksu pracy). Mając na uwadze obowiązek pracodawcy, obowiązkowemu badaniu okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy przez PIP podlegają wyżej wskazane wypadki. Jednak również w powyższych przypadkach będziemy mieli wyjątki. Mianowicie inspekcja odstąpi od badania: niektórych nagłych przypadków medycznych, ewidentnie wynikających ze stanu zdrowia poszkodowanego oraz wypadków komunikacyjnych, w sytuacji gdy ze wstępnego rozpoznania okoliczności zdarzenia wynika, że nie doszło do naruszenia przepisów bhp i uprawnień osób poszkodowanych. Uwaga!Czasami inspektorzy PIP zbadają także wypadki przy pracy powodujące lżejsze uszkodzenie ciała, jeżeli okaże się że powtarzają się one w danym zakładzie pracy albo będzie zachodzić możliwość ponownego ich wystąpienia, co zostanie wychwycone np. podczas kontroli warunków pracy. Na co zwracają uwagę inspektorzy PIP podczas badania wypadków? W czasie kontroli dotyczących badania zdarzeń wypadkowych organy Państwowej Inspekcji Pracy biorą przede wszystkim pod uwagę: informacje dotyczące rodzaju działalności prowadzonej przez zakład pracy, w tym dotyczące procesu pracy oraz poszkodowanych w wypadkach przy pracy; warunki środowiska pracy, którego określony stan mógł przyczynić się do zaistnienia wypadku; organizację pracy i stanowiska pracy, która – jeśli występują uchybienia lub akceptowano błędne rozwiązania – może mieć zasadnicze znaczenie dla aktywizacji zagrożenia wypadkowego; zachowanie człowieka w środowisku pracy, które – jeśli jest niezgodne z procedurami – może bezpośrednio zaważyć na powstaniu niebezpiecznego błędu w trakcie pracy. Jakie najczęściej uchybienia stwierdzają inspektorzy PIP po zbadaniu wypadku przy pracy? Postępowania kontrolne wskazują oczywiście na naruszenia przepisów bhp oraz zobowiązują pracodawców i przedsiębiorców do usunięcia nieprawidłowości, które przyczyniły się do wypadku. Najczęściej stwierdzanie podczas kontroli nieprawidłowości dotyczą: ustalania wniosków profilaktycznych po wypadkach przy pracy, opracowania i uaktualniania oceny ryzyka zawodowego, realizacji zadań przez służbę bhp, szkoleń bhp. Niestety, jak wynika z danych PIP wiele do życzenia pozostawiają właśnie szkolenia bhp. Najczęściej szkolenia bhp, którym zostali poddani poszkodowani w wypadkach pracownicy, nie dały mi właściwego poziomu wiedzy o zagrożeniach, a w szczególności nie przygotowały ich do uniknięcia zagrożeń wypadkowych. Zatem to właśnie na szkoleniach bhp – ich jakości i zakresie – powinien skupić uwagę pracodawca, pracownik służby bhp. Natomiast pracownik nie powinien traktować ich jak przykrego obowiązku, a jako źródło wiedzy o czyhającym niebezpieczeństwie i sposobie jego uniknięcia. Szczególnie ważny jest tu instruktaż stanowiskowy. Kolejną często stwierdzaną nieprawidłowością w przypadku wypadków przy pracy jest nieprawidłowy nadzoru nad pracującymi ze strony przełożonych lub jego zupełny brak. Ten obszar zwykle również wymaga w wielu firmach bezpośredniego zwiększenia uwagi. Ma to szczególne znaczenie w początkowych dwóch latach pracy pracownika na danym stanowisku. Zaznaczmy, że większość z wypadków przy pracy z ciężkimi obrażeniami ciała jakie miały miejsce w 2017 r. dotyczyła młodych pracowników (na 924 wypadki 213 dotyczyło pracowników między 20-29 a 208 pracowników między 30-39 Natomiast najwięcej wypadków śmiertelnych w 2017 r. PIP odnotowała w grupie pracowników w wieku 60+. Stwierdzone po kontrolach powypadkowych nieprawidłowości wskazują, że poprawy wymaga również w wielu firmach system bieżącej kontroli stanu bezpieczeństwa, szczególnie w zakresie: użytkowanych maszyn i urządzeń, stosowanych zabezpieczeń, środków ochrony indywidualnej. W systemie tym większą rolę powinni odgrywać kierownicy poszczególnych wydziałów i ich ocena, a wspierani powinni być przez pracowników służby bhp. Brak nadzoru lub tolerowanie przez osoby sprawujące nadzór odstępstw od przepisów i zasad bhp to jedne z częściej stwierdzanych nieprawidłowości organizacyjnych przez inspektorów PIP badających przyczyny wypadków przy pracy. Przyjrzeć należy się także stosowanym w zakładzie procedurom bezpieczeństwa. Powinny być one częściej aktualizowane. Trzeba je również przypominać pracownikom z uwagi na częstą obecnie rotację pracowników między stanowiskową, zakładową. Nie zapominajmy również o instrukcjach: stanowiskowych bhp prowadzenia procesu technologicznego oraz instrukcji obsługi maszyn i urządzeń. Ich brak lub brak zapoznania z nimi pracowników niestety również często stwierdzają inspektorzy PIP badający przyczyny wypadków. Źródło: – Sprawozdanie z działalności Państwowej Inspekcji Pracy w 2017 r. Autor: Kinga Grodzicka-Lisek Autor: Kinga Grodzicka-LisekPrawnik, specjalizujący się w zagadnieniach prawa pracy oraz bezpieczeństwa i higieny pracy. Kilkuletni pracownik kancelarii adwokackiej. Autorka wielu tekstów i porad w zakresie prawa pracy oraz bhp. Redaktor „Portalu bhp” i była redaktor naczelna „Bhp w firmie” w 2011 r., redaktor prowadząca poradnik „Szkolenia bhp w firmie” w latach 2007-2009.
У агէз κኄዮБожоሽ аφежωճеς
Θде гኼЦሽжևጼ еգερ гοգաፐαዪето
Щըλиምоча ижифαጼЕ созቇб ομቱш
Ижθродяκя егл аሠеጪቶշθИፊид сонուкխሽի
Тፋ δиАհፋ иրофե
ቻ фαшαሟοшድЙюղе вθ
Podsumowanie. Zespół powypadkowy to organ powoływany przez pracodawcę w celu zbadania okoliczności i przyczyn wypadków. W jego skład wchodzą zawsze dwie osoby, najczęściej pracownik służby BHP i społeczny inspektor pracy lub przedstawiciel pracowników. Zespół powinien podjąć pracę niezwłocznie. Wśród wielu przyczyn wypadków na rusztowaniach najczęściej wskazywany jest brak bezpośredniego nadzoru kierownika budowy lub robót. Branża budowlana zaliczana jest do jednej z najbardziej niebezpiecznych gałęzi gospodarki [1-3]. Wpływ na bezpieczeństwo pracy w budownictwie ma wiele czynników związanych bezpośrednio z warunkami realizacji obiektów budowlanych, rodzajem prowadzonych robót, rodzajem stosowanych urządzeń, jak również zdarzeń w otoczeniu terenu budowy [4]. Na podstawie analizy protokołów wypadkowych i statystycznych kart wypadków można stwierdzić, że każdy wypadek przy pracy jest skutkiem co najmniej kilku przyczyn, które z kolei są wynikiem występowania w środowisku pracy tzw. niebezpiecznych czynników wypadkogennych. Przez czynnik wypadkogenny należy rozumieć wszelkiego rodzaju działania materialne i niematerialne w sposób pośredni lub bezpośredni wpływające na zjawisko wypadkowości. Na podstawie analizy protokołów powypadkowych można zauważyć, że każdemu wypadkowi przy pracy przypisywane są przyczyny, które można zidentyfikować na terenie budowy. Podświadomie zdajemy sobie jednak sprawę z tego, że wpływ na powstawanie wypadków ma również wiele czynników nieznanych. Problem ten można zilustrować, wykorzystując znany w literaturze przedmiotu model wypadku przy pracy, a mianowicie tzw. model sera szwajcarskiego przedstawiony na rys. 1. Rys. 1. Zmodyfikowany model wypadku przy pracy [5] Polecamy też: Urządzenia samohamowne w ochronie przed upadkiem z wysokości – wymogi normatywne i zastosowania Poszczególne plastry sera ilustrują obszary wiedzy i podejmowania decyzji. Dziury widoczne w plastrach ilustrują braki w wiedzy w poszczególnych obszarach. Jeżeli zdarzy się tak, że otwory znajdą się na jednej linii prostej, czyli poszczególne obszary niewiedzy lub złej decyzji się pokrywają, to może dojść do wypadku. W modelu tym zaproponowano podział czynników wypadkowych na: jawne, ukryte i nieznane. Czynniki jawne są przedmiotem szczegółowych badań. Są one identyfikowane w protokołach kontroli powypadkowej. Czynnikami ukrytymi są czynniki, których oddziaływanie na bezpieczeństwo pracy jest powszechnie niepodważalne, jednak możliwość ich jednoznacznego oszacowania jest bardzo trudna lub niemożliwa. Do czynników ukrytych zaliczyć można kulturę, atmosferę społeczną, zwyczaje, ustawy, szkolnictwo, oświatę. Dodatkowo w środowisku pracy mogą wystąpić czynniki nieznane. Są to czynniki, które wyczuwamy intuicyjnie, jednak nie potrafimy ich udowodnić [9]. W artykule prezentowane są wyniki badań dotyczące jawnych czynników wypadkowych, powstających na terenie budowy, z którymi związane są bezpośrednie przyczyny wypadków z udziałem rusztowań budowlanych. Czynniki wypadkogenne związane z pracą na rusztowaniach budowlanych W środowisku pracy występują różne czynniki mogące powodować zagrożenie dla życia i zdrowia pracowników, a ich skutkiem są wypadki przy pracy. Przyczyny wypadku definiuje się jako wszelkie braki i nieprawidłowości, które bezpośrednio lub pośrednio przyczyniły się do powstania wypadku, a które są związane z czynnikami technicznymi, organizacją pracy oraz z pracownikiem. W celu zidentyfikowania najbardziej istotnych przyczyn wypadków z udziałem rusztowań budowlanych dokonano analizy 190 takich zdarzeń. Zidentyfikowane przyczyny zakwalifikowano do przyczyn technicznych, organizacyjnych i ludzkich, zgodnie ze stosowaną w Polsce systematyką TOL [6]. W celu wyłonienia przyczyn o największym znaczeniu zastosowano analizę Pareto-Lorenza. Zasada Pareto mówi o tym, że 80% skutków (w naszym przypadku wypadków przy pracy z udziałem rusztowań budowlanych) spowodowanych jest przez 20% przyczyn. Zidentyfikowanie tych przyczyn i ich eliminacja powinny doprowadzić do znacznego zmniejszenia liczby wypadków. Rys. 2. Wykres Pareto-Lorenza dla zidentyfikowanych przyczyn technicznych [6], [7] Czytaj też: Prawidłowa ochrona placu budowy Czynnik techniczny Określenie „czynnik techniczny” dotyczy stosowanych w procesach pracy urządzeń i wyrobów budowlanych. Przyczynami wypadków, związanymi z czynnikami technicznymi, są: brak lub niewłaściwe urządzenia zabezpieczające, brak lub niewłaściwe środki ochrony zbiorowej, niewłaściwa stateczność, wady konstrukcyjne, nieodpowiednia wytrzymałość i niewłaściwe wykonanie bądź ukryte wady materiałowe stosowanego czynnika technicznego. W analizowanych wypadkach czynnikiem technicznym były użytkowane rusztowania. Na wykresie (rys. 2) przedstawiono przyczyny techniczne (ich udział ilościowy) zidentyfikowane w protokołach powypadkowych dotyczących wypadków z udziałem rusztowań budowlanych. Przyczyny te uszeregowano od maksimum do minimum. Na rysunku zamieszczono również wykres skumulowanego udziału procentowego kolejno uszeregowanych przyczyn. Przyczyny zaklasyfikowano do trzech grup pod względem ich ważności [8]. Grupę A stanowią przyczyny, których skumulowany udział we wszystkich analizowanych wypadkach stanowi około 80%. Są to przyczyny określone jako bardzo istotne. Grupę B stanowią przyczyny, których skumulowany udział we wszystkich analizowanych wypadkach stanowi około 15%. Są to przyczyny określone jako istotne. Ostatnią grupę C stanowią przyczyny mało istotne, a ich skumulowany udział wynosi około 5%. Stwierdzono łącznie 276 przyczyn o charakterze technicznym. Bardzo istotnymi w zbiorze przyczyn technicznych były te opisane w tab. 1. Stanowiły one 80,8% wszystkich zidentyfikowanych przyczyn. Pozostałe 19,2% stwierdzonych przyczyn to: wady konstrukcyjne rusztowania, zastosowanie materiałów zastępczych, brak lub niewłaściwa sygnalizacja zagrożeń, nieodpowiednia wytrzymałość rusztowania, ukryte wady materiałowe bądź niedotrzymanie wymaganych parametrów technicznych, niedostateczna konserwacja rusztowania, nadmierna eksploatacja rusztowania, niewłaściwe naprawy i remonty rusztowania. Tab. 1. Bardzo istotne przyczyny techniczne wypadków z udziałem rusztowań budowlanych Lp. Opis przyczyn technicznych Liczba stwierdzonych przyczyn Skumulowany udział [%] 1 Braki lub niewłaściwe urządzenia zabezpieczające stanowiska pracy na rusztowaniach 77 27,9 2 Braki lub niewłaściwe środki ochrony zbiorowej. W tych grupach przyczyn stwierdzono następujące braki w konstrukcji rusztowania: zewnętrznych balustrad ochronnych górnych i pośrednich, desek krawężnikowych, pomostów roboczych z włazem umożliwiającym bezpieczną komunikację między poziomami, barier ochronnych zamykających krańce pomostów roboczych, urządzeń umożliwiających przypięcie środków ochrony indywidualnej do konstrukcji rusztowania, wewnętrznych balustrad ochronnych w przypadkach znacznej odległości pomostów roboczych od ściany budynku 52 46,7 3 Niewłaściwa struktura przestrzenna rusztowania wynikająca z nieprawidłowego zmontowania rusztowania. Do głównych nieprawidłowości należały: braki pionów komunikacyjnych umożliwiających bezpieczne przemieszczanie się pracowników między poziomami pomostów roboczych, brak pełnych pomostów roboczych oraz niezbędnych elementów konstrukcyjnych, takich jak: kotwy, stężenia, poręcze, pomosty, uziemienie 48 64,1 4 Niewłaściwa stateczność czynnika materialnego. W analizowanych wypadkach stwierdzono nieprawidłowe posadowienie rusztowania, wykonanie podestów roboczych z luźno ułożonych desek, brak zakotwienia rusztowania do stałych elementów konstrukcji, brak blokady kół w przypadku rusztowań przejezdnych 46 80,8 Czynnik organizacyjny Określenie „czynnik organizacyjny” dotyczy przyjętych rozwiązań w obszarze ogólnej organizacji pracy oraz stanowiska pracy. Przyczynami wypadków związanymi z czynnikiem organizacyjnym są tolerowanie przez nadzór odstępstw od zasad bezpiecznej pracy, brak nadzoru i właściwej koordynacji prac zbiorowych, brak lub niewłaściwe przeszkolenie pracowników w zakresie bezpieczeństwa pracy i ergonomii, brak lub niewłaściwe zabezpieczenie stanowisk pracy, brak lub niewłaściwe instrukcje bezpiecznego wykonywania pracy, dopuszczenie do pracy osób bez wymaganych kwalifikacji zawodowych i dodatkowych niezbędnych uprawnień, dopuszczenie do wykonywania pracy przez pracownika z przeciwwskazaniami lekarskimi oraz bez wymaganych badań profilaktycznych, niewłaściwa organizacja stanowisk pracy, niewłaściwa lub nadmierna eksploatacja czynnika materialnego oraz niewłaściwe jego naprawy i remonty. Na wykresie na rys. 3 pokazano przyczyny organizacyjne (ich udział ilościowy) zidentyfikowane w protokołach powypadkowych. Podobnie jak w przypadku przyczyn technicznych przyczyny te uszeregowano od maksimum do minimum. Zamieszczono również wykres skumulowanego udziału procentowego kolejno uszeregowanych przyczyn oraz zaklasyfikowano je do trzech grup pod względem ich ważności. Przeczytaj także: Bezpieczny demontaż rusztowań Rys. 3. Wykres Pareto-Lorenza dla zidentyfikowanych przyczyn organizacyjnych [6, 7] Stwierdzono łącznie 543 przyczyny o charakterze organizacyjnym. Bardzo istotnymi, w zbiorze przyczyn organizacyjnych, były te opisane w tab. 2. Stanowiły 81,1% wszystkich zidentyfikowanych przyczyn. Pozostałe 18,9% stwierdzonych przyczyn to: brak środków ochrony indywidualnej, tolerowanie przez osoby sprawujące nadzór stosowania niewłaściwej technologii, nieodpowiednie rozmieszczenie i składowanie przedmiotów pracy, niewłaściwa koordynacja prac zbiorowych, nieprawidłowy podział pracy lub rozplanowanie zadań, niewłaściwe usytuowanie urządzeń na stanowisku pracy, niewłaściwy dobór środków ochrony indywidualnej, nieusunięcie zbędnych przedmiotów, substancji lub energii, np. odpadów, niewłaściwe polecenia przełożonych, wykonywanie pracy w zbyt małej obsadzie osobowej, wykonywanie prac niewchodzących w zakres obowiązków pracownika. Tab. 2. Bardzo istotne przyczyny organizacyjne wypadków z udziałem rusztowań budowlanych Lp. Opis przyczyn organizacyjnych Liczba stwierdzonych przyczyn Skumulowany udział [%] 1 Brak bezpośredniego nadzoru kierownika budowy lub robót nad prowadzonymi pracami 96 17,7 2 Dopuszczenie do pracy rusztowania bez wymaganych kontroli i przeglądów 71 30,8 3 Tolerowanie przez osoby sprawujące nadzór odstępstw od przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, np. brak oceny ryzyka zawodowego na stanowiskach pracy, niezapoznanie pracowników z oceną ryzyka zawodowego, dopuszczenie do pracy na nieprawidłowo zmontowanym rusztowaniu, tolerowanie przez kierownictwo niebezpiecznych metod pracy 59 41,7 4 Brak lub niewłaściwe przeszkolenie pracowników w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy 56 52,0 5 Dopuszczenie do pracy pracownika z przeciwwskazaniami lekarskimi lub bez badań lekarskich 49 61,0 6 Brak instrukcji bezpiecznego wykonywania prac na rusztowaniu lub niezapoznanie pracowników z taką instrukcją 41 68,6 7 Nieodpowiednie przejścia i dojścia do stanowiska pracy wynikające z nieprawidłowego ustawienia rusztowania wymuszającego znaczne wychylenie się pracownika poza obrys pomostu roboczego lub konieczność wejścia na barierkę ochronną, braku pionów komunikacyjnych umożliwiających bezpieczną komunikację między poziomami rusztowania czy wyznaczonej strefy niebezpiecznej wokół rusztowania 38 75,6 8 Brak kwalifikacji pracowników do montażu lub demontażu rusztowania, brak projektu montażu/demontażu rusztowania 30 81,1 Czytaj też: Wpływ doboru rozwiązań technicznych i technologii wykonania prac na bezpieczeństwo Czynnik ludzki Przyczynami ludzkimi są nieprawidłowe zachowanie się pracownika (lekceważenie zagrożenia i poleceń służbowych, niedostateczna koncentracja uwagi na wykonywanej czynności, zaskoczenie niespodziewanym zdarzeniem, pośpiech); samowolne zachowanie się pracownika (wykonywanie czynności bez usunięcia zagrożeń, np. niewyłączenie maszyny lub zasilania elektrycznego, niewłaściwe operowanie kończynami w strefie zagrożenia, wejście bądź wjechanie w obszar zagrożony bez upewnienia się, czy nie ma niebezpieczeństwa); niestosowanie przez pracowników środków ochrony indywidualnej i zbiorowej oraz urządzeń zabezpieczających (środków zabezpieczających przed upadkiem z wysokości, urządzeń wentylacyjnych, osłon). Na wykresie na rys. 4 zostały pokazane przyczyny ludzkie (ich udział ilościowy) zidentyfikowane w protokołach powypadkowych. Podobnie jak w przypadku przyczyn technicznych i organizacyjnych przyczyny te uszeregowano od maksimum do minimum, zamieszczono wykres skumulowanego udziału procentowego kolejno uszeregowanych przyczyn oraz zaklasyfikowano je do trzech grup pod względem ich ważności. Rys. 4. Wykres Pareto-Lorenza dla zidentyfikowanych przyczyn ludzkich [6, 7] Stwierdzono łącznie 311 przyczyn o charakterze ludzkim. Bardzo istotne, w zbiorze przyczyn ludzkich, były te opisane w tab. 3. Stanowiły 78,1% wszystkich zidentyfikowanych przyczyn. Pozostałe 21,9% stwierdzonych przyczyn to: wykonywanie pracy niewchodzącej w zakres obowiązków pracownika, wejście/wjechanie w obszar zagrożony bez upewnienia się, czy nie ma niebezpieczeństwa, nieużywanie środków ochrony zbiorowej, nagłe zachorowanie, niedyspozycja fizyczna, zmęczenie, lekceważenie poleceń przełożonych, niewłaściwe tempo pracy, brak doświadczenia. Tab. 3. Bardzo istotne przyczyny ludzkie wypadków z udziałem rusztowań budowlanych Lp. Opis przyczyn ludzkich Liczba stwierdzonych przyczyn Skumulowany udział [%] 1 Nieużywanie przez pracownika środków ochrony indywidualnej, np. praca we własnym obuwiu, nieprzystosowanym do warunków panujących na terenie budowy, nieprzypinanie do stabilnej części konstrukcji linki amortyzującej przed upadkiem lub samowolne odpinanie się od stałych elementów 60 19,3 2 Lekceważenie przez pracowników zagrożenia wynikającego z użytkowania nie do końca zmontowanego rusztowania, poruszanie się pracownika po zewnętrznej części rusztowania 42 32,8 3 Stan psychofizyczny pracownika niezapewniający bezpiecznego wykonywania pracy spowodowany spożyciem alkoholu, środków odurzających lub substancji psychotropowych 33 48,4 4 Przechodzenie, przejeżdżanie lub przebywanie pracowników w miejscach niedozwolonych, np. w strefie zagrożenia, w niezabezpieczonej części rusztowania, w okolicy czynnych linii energetycznych pod wysokim napięciem, wchodzenie na bariery ochronne rusztowania, niezachowanie odpowiedniej odległości między stanowiskami pracy na rusztowaniu zarówno w pionie, jak i w poziomie 32 53,7 5 Samowolne zmontowanie, przestawienie i użytkowanie rusztowania 29 63,0 6 Nieprawidłowe zachowanie się pracownika spowodowane nieznajomością przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz braku wiedzy na temat ryzyka zawodowego i zagrożeń związanych z wykonywaną pracą 25 71,0 7 Wykonywanie czynności bez usunięcia zagrożenia przejawiające się pracą w strefie niebezpiecznej przy niewyłączonym urządzeniu lub czynnej linii wysokiego napięcia 22 78,1 Podsumowanie Przeprowadzono analizę przyczyn 190 wypadków przy pracy z udziałem rusztowań budowlanych. W badanym zbiorze wypadków przyczyny techniczne stanowiły 24,6%, organizacyjne 48%, natomiast ludzkie 27,4% wszystkich zidentyfikowanych przyczyn. Zastosowanie metody Pareto-Lorenza do analizy przyczyn pozwoliło na wskazanie tych o największej częstości występowania, które miały największy wpływ na ich powstanie i zostały określone jako przyczyny bardzo istotne. Eliminacja powyższych przyczyn poprzez: poprawne przygotowanie stanowisk pracy na rusztowaniach, systematyczne kontrole stanu rusztowań, prowadzenie szkoleń i badań lekarskich, zapoznanie pracowników z zagrożeniami zawodowymi, kontrolę stanu psychofizycznego pracowników oraz stymulację ich prawidłowego zachowania, powinna się przyczynić do zmniejszenia liczby wypadków przy pracy w budownictwie z udziałem rusztowań. Uwaga: Praca jest wynikiem realizacji przez autorów projektu badawczego nr 244388 „Model oceny ryzyka wystąpienia katastrof budowlanych, wypadków i zdarzeń niebezpiecznych na stanowiskach pracy z wykorzystaniem rusztowań budowlanych” finansowanego przez NCBiR w ramach Programu Badań Stosowanych na podstawie umowy nr PBS3/A2/19/2015. dr hab. inż. Bożena Hoła, prof. uczelni Politechnika Wrocławska Wydział Budownictwa Lądowego i Wodnego Literatura Główny Urząd Statystyczny, Wypadki przy pracy w 2016 r., Warszawa 2017. European Statistics on Accident at Work ESAW, Summary methodology, Eurostat Methodologies & Working papers, 2015. B. Hoła, Szóstak, Analiza wypadkowości w polskim budownictwie [w]: E. Błazik-Borowa i in., „Bezpieczeństwo pracy w budownictwie”, Politechnika Lubelska, Lublin 2015. B. Hoła, T. Nowobilski, I. Szer, J. Szer, Identification of factors affecting the accident rate in the construction industry, Procedia Engineering (dokument elektroniczny), vol. 208, 2017. B. Hoła, Modelowanie jakościowe i ilościowe wypadkowości w budownictwie, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 2008. A. Hoła, M. Sawicki, M. Szóstak, Methodology of Classifying the Causes of Occupational Accidents Involving Construction Scaffolding Using Pareto-Lorenz Analysis, Appl. Sci. 8(1), 48, 2018; A. Hoła, B. Hoła, M. Sawicki, Szóstak, Analiza przyczyn upadków z rusztowań budowlanych, „Materiały Budowlane” nr 8/2017. C. Chu, G. Liang, C. Liao, Controlling inventory by combining ABC analysis and fuzzy classifcations, „Computers & Industrial Engineering” 55/2008. T. Nawrot, O błędach i katastrofach w budownictwie, „Inżynieria i Budownictwo” nr 62/12/2006. Przeczytaj także: Wymagania związane z transportem mechanicznym przy budowie i eksploatacji rusztowań
Przeczytasz w 7 min. Choć pod względem emocjonalnym może to być dla pracodawcy trudny okres, należy pamiętać o pewnych obowiązkach, które z tego wynikają. Szczególny przypadek stanowi śmierć pracownika na terenie zakładu pracy. Pracodawcę obowiązuje wówczas ścisła procedura postępowania, a za jej niedopełnienie grozi nawet
Wypadki podczas pracy - czynnik ludzki Przyczyną zagrożeń przy pracy może być nieuwaga pracownika, co wysuwa się od może sam bezwzględnie przyczynić się do spowodowania zdarzenia w wypadku może dojść z własnej przyczyny albo z powodu innego nie przestrzegający zasad i przepisów bhp może być przyczyną do wywołania zdarzenia w pracy, narażając własne życie i zdrowie a także narażając osoby drugie i wypadków ludzkich może być nieskończenie dużo, zaliczmy do nich: zmęczenie, znużenie w miejscu pracy, przepracowanie, zbyt dużo obowiązków, pośpiech, stres, nieumiejętność obsługi maszyn, wystarczy nawet chwila nieuwagi pracownika, aby przyczynić się do spowodowania się,iż zatrudniony w obecnym czasie znajduje się w niebezpieczeństwie dużego ryzyka, gdzie dochodzi do wypadku pracy i nie jest w stanie uniknąć się wypadki kiedy pracownicy bez pozwoleń i odpowiednich dokumentów spotykają się z sprzętami i urządzeniami do może być również zbiorowy gdzie poszkodowanych jest dwie, trzy lub więcej ludzi. Takie zdarznie może przytrafić się w zakładzie zdarzeń jest przeróżnych, faktycznym jest spisywanie oraz omawianie w firmie. Wypadki w pracy - czynnik organizacyjny Czynnik organizacyjny to również czynnik, który powoduje, a także przyczynia się do powstawania zdarzeń podczas organizacyjnym powodującym wypadki przy pracy może być niewłaściwa organizacja stanowiska pracy gdzie może wystąpić nie przestrzeganie przepisów bhp,nieodpowiednie przejścia i dojścia, niekomlpetne rozmieszczenie i składowanie przedmiotów przyczyn organizacyjnych wywołujących zdarzenia w pracy może przyczynić się brak środków ochrony organizacyjnym gdzie powstają zdarzenia wypadkowe jest także niewłaściwa cała działalność obowiązków, na przykład brak kontroli przełożonych, niechęć porozumiewania się między sobą, brak instrukcji na stanowisku pracy, oraz brak przeszkolenia w zakresie bezpieczeństwa i higieny z czynników organizacyjnych jest brak komunikacji między pracownikami, niestety dzieje się tak w niektórych lubią zazdrościć jak kierownictwo pochwala innych, a już w ogóle jeżeli ktoś inny niż my dostanie jeden drugiemu przestaje mówić na przykład o ważnych zmianach w danym dniu przez co dochodzi niepotrzebnie do kłótni. Zdarzenia w pracy - czynnik techniczny Następnym rodzajem przyczyn wypadków w pracy jest też rodzaj techniczna to przyczyna wywołana na przykład złym stanem maszyn i się, iż w firmach zajmujących się produkcją może dojść do uszkodzenia maszyny, wówczas takie zdarzenie trzeba zgłosić należy odłączyć i odpowiednio osłonić i oznakować informacją, iż maszyna jest w naprawie lub jest uszkodzona. Dużo wypadków przy pracy zdarza się z powodu złego stanu takich czynników technicznych zaliczamy wady konstrukcyjne lub nieodpowiednie rozwiązania techniczne i ergonomiczne. Przyczyną czynników technicznych mogą być niewłaściwe zakonserwowania lub ich brak. Mogą to być nieodpowiednie środki ochrony zbiorowej lub ich brak. Do przyczyn technicznych, które powodują wypadki przy pracy można zaliczyć niewłaściwą przyczepność, czynnika materialnego, niedotrzymanie wymaganych parametrów technicznych a także wady materiału czynnika technicznego. Dzieje się tak, że pracownicy nie stosują się do przepisów bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, zaniedbują należyty stan maszyn i urządzeń w miejscu pracy, czego wynikiem są miejsce zdarzenia, kiedy maszyna lub urządzenie mogą razić prądem.
Wypadek w drodze do pracy – definicja. Wypadek w drodze do pracy lub z pracy to zdarzenie nagłe, które wywołuje przyczyna zewnętrzna. Dochodzi do niego, gdy pracownik: jest w drodze do lub z miejsca zatrudnienia; poruszał się możliwie najkrótszą drogą i nie była ona w żaden sposób przerwana. Przykład: Wyobraź sobie pana Marcina
Na podstawie art. 118 ust. 14 ustawy z dnia 9 kwietnia 2010 r. o Służbie Więziennej (Dz. U. Nr 79, poz. 523) zarządza się, co następuje: Rozdział 1 Przepisy ogólne § 1. Rozporządzenie określa: 1) szczegółowy tryb ustalania okoliczności i przyczyn wypadków pozostających w związku z pełnieniem służby i chorób powstałych w związku ze szczególnymi właściwościami lub warunkami służby w Służbie Więziennej; 2) przełożonych właściwych do ustalania okoliczności i przyczyn wypadków; 3) szczegółowe obowiązki przełożonego i funkcjonariusza, który uległ wypadkowi; 4) sposób powoływania, skład i tryb postępowania, a także właściwość komisji powypadkowych; 5) tryb zgłaszania i rozpatrywania zastrzeżeń do ustaleń komisji powypadkowej oraz zatwierdzania tych ustaleń; 6) wzory rejestru wypadków, protokołu powypadkowego oraz innych dokumentów sporządzanych w toku postępowania; 7) sposób postępowania w przypadku podejrzenia choroby pozostającej w związku z pełnieniem służby, wzory dokumentów stosowanych w postępowaniu oraz podmioty właściwe w tych sprawach; 8) sposób dokumentowania chorób pozostających w związku z pełnieniem służby i ich skutków oraz prowadzenia ich rejestru. § jednostki organizacyjnej Służby Więziennej jest Dyrektor Generalny Służby Więziennej, zwany dalej „Dyrektorem Generalnym”, dyrektor okręgowy, Komendant Centralnego Ośrodka Szkolenia Służby Więziennej, dyrektor zakładu karnego i aresztu śledczego oraz komendant ośrodka szkolenia Służby Więziennej i komendant ośrodka doskonalenia kadr Służby Więziennej, zwany dalej „kierownikiem”. § właściwymi do ustalania okoliczności i przyczyn wypadków oraz właściwymi do skierowania do komisji lekarskiej są: 1) dyrektor zakładu karnego i aresztu śledczego. Komendant Centralnego Ośrodka Szkolenia Służby Więziennej, komendant ośrodka szkolenia Służby Więziennej i komendant ośrodka doskonalenia kadr Służby Więziennej – w odniesieniu do swoich zastępców i funkcjonariuszy pełniących służbę w tych jednostkach organizacyjnych; 2) dyrektor okręgowy – na terenie jego działania – w odniesieniu do zastępcy dyrektora okręgowego, dyrektora zakładu karnego i aresztu śledczego oraz komendanta ośrodka doskonalenia kadr Służby Więziennej i funkcjonariuszy pełniących służbę w okręgowym inspektoracie Służby Więziennej; 3) Dyrektor Generalny – w odniesieniu do zastępcy Dyrektora Generalnego, dyrektorów okręgowych. Komendanta Centralnego Ośrodka Szkolenia Służby Więziennej, komendanta ośrodka szkolenia Służby Więziennej oraz komendanta ośrodka doskonalenia kadr Służby Więziennej bezpośrednio mu podległego i funkcjonariuszy pełniących służbę w Centralnym Zarządzie Służby Więziennej; 4) Minister Sprawiedliwości – w odniesieniu do Dyrektora Generalnego. Rozdział 2 Ustalanie okoliczności i przyczyn wypadków pozostających w związku z pełnieniem służby § 4. 1. Postępowanie w sprawie ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku toczy się na wniosek albo z urzędu. 2. W razie niemożności złożenia przez funkcjonariusza, który uległ wypadkowi, zwanego dalej „poszkodowanym”, pisemnego powiadomienia o wypadku kierownik niezwłocznie po wiadomości o wypadku wszczyna z urzędu postępowanie w sprawie ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku. § czasu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku kierownik podejmuje następujące działania: 1) zabezpiecza miejsce wypadku przed ewentualnymi dalszymi następstwami zdarzenia; 2) podejmuje działania eliminujące lub ograniczające zagrożenie, w wyniku którego funkcjonariusz uległ wypadkowi; 3) udziela niezwłocznie pomocy poszkodowanym lub osobom, którym zagraża niebezpieczeństwo. § W celu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku kierownik powołuje komisję powypadkową, zwaną dalej „komisją”, spośród funkcjonariuszy i pracowników jednostki organizacyjnej Służby Więziennej, zwanej dalej „jednostką organizacyjną”, w której poszkodowany pełni służbę na stałe. 2. Kierownik jest obowiązany do udostępnienia informacji i materiałów niezbędnych do ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku oraz udzielania wszechstronnej pomocy komisji. 3. W skład komisji wchodzą: 1) funkcjonariusz Służby Więziennej, zwany dalej „funkcjonariuszem”, lub pracownik, któremu powierzono wykonywanie zadań z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy; 2) społeczny inspektor pracy lub przedstawiciel funkcjonariuszy i pracowników, posiadający aktualne zaświadczenie o ukończeniu szkolenia w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, zgodnie z przepisami dotyczącymi szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy. 4. W skład komisji nie mogą wchodzić osoby zainteresowane wynikiem działania komisji, zwłaszcza gdy może mieć to wpływ na ich odpowiedzialność, oraz osoby będące świadkami wypadku. § Do zadań komisji należy ustalenie czasu, miejsca oraz okoliczności i przyczyn wypadku, a w szczególności: 1) dokonanie oględzin miejsca wypadku, stanu technicznego maszyn i innych urządzeń, stanu urządzeń ochronnych oraz zbadanie warunków pełnienia służby, a także innych okoliczności, które mogły mieć wpływ na powstanie wypadku lub mają z nim związek; 2) wysłuchanie wyjaśnień złożonych przez poszkodowanego, jeżeli stan jego zdrowia na to pozwala; 3) odebranie informacji, które mogą mieć znaczenie dla ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku, uzyskanych od świadków wypadku oraz innych osób; 4) zapoznanie się z przekazaną przez poszkodowanego, na potrzeby prowadzonego postępowania powypadkowego, dokumentacją medyczną; 5) zbieranie innych dowodów dotyczących wypadku, uznanych za niezbędne, a w szczególności sporządzanie szkicu lub wykonywanie fotografii miejsc wypadku, zasięganie opinii lekarza oraz w razie potrzeby opinii innych specjalistów lub biegłych, w zakresie niezbędnym do oceny rodzaju i skutków wypadku; 6) ustalanie związku wypadku z pełnieniem służby przez poszkodowanego. 2. Komisja wykorzystuje materiały udostępnione przez organy prowadzące postępowanie karne lub inne postępowanie. 3. Jeżeli wydanie opinii lekarza lub biegłego, o której mowa w ust. 1 pkt 5, wymaga przeprowadzenia badania poszkodowanego, a ten odmawia poddania się temu badaniu lub w inny sposób utrudnia jego przeprowadzenie, lekarz lub biegły ograniczają swoje czynności do możliwych w tej sytuacji, dokonując odpowiedniej adnotacji w opinii. 4. Po dokonaniu czynności, o których mowa w ust. 1, komisja sporządza: 1) protokół wyjaśnień złożonych przez poszkodowanego, którego wzór stanowi załącznik nr 1 do rozporządzenia; 2) protokół informacji uzyskanych od świadka, którego wzór stanowi załącznik nr 2 do rozporządzenia. § Ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku, któremu uległ poszkodowany w czasie wykonywania obowiązków służbowych poza stałym miejscem pełnienia służby, dokonuje komisja jednostki organizacyjnej, w której poszkodowany pełni służbę na stałe. 2. Na wniosek przełożonego, o którym mowa w § 3 pkt 1–4, kierownik jednostki, w której miał miejsce wypadek, ustala okoliczności i przyczyny wypadku, a zgromadzoną w toku postępowania dokumentację przesyła przełożonemu właściwemu do ustalania okoliczności i przyczyn wypadków w celu zatwierdzenia w trybie określonym w § 16. § Po ustaleniu okoliczności i przyczyn wypadku komisja, nie później niż w ciągu 14 dni od dnia uzyskania zawiadomienia o wypadku, sporządza protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku, zwany dalej „protokołem powypadkowym”. 2. Dane dotyczące obrażeń ciała doznanych przez poszkodowanego wpisuje się do protokołu powypadkowego na podstawie dokumentacji medycznej. 3. W przypadku gdy postępowanie powypadkowe nie może być zakończone w terminie określonym w ust. 1, przyczyny opóźnienia podaje się w treści protokołu powypadkowego. 4. Komisja sporządza protokół powypadkowy w czterech jednobrzmiących egzemplarzach. 5. Wzór protokołu powypadkowego stanowi załącznik nr 3 do rozporządzenia. § w sprawie wypadku, któremu uległ poszkodowany, są prowadzone postępowanie karne lub inne postępowanie, a wynik postępowania może mieć wpływ na uprawnienia poszkodowanego lub członka jego rodziny do odszkodowania, kierownik, który powołał komisję, może przedłużyć czas prowadzenia postępowania powypadkowego lub zawiesić to postępowanie do chwili zakończenia właściwego postępowania prowadzonego przez organy. § W razie ustalenia, że wyłączną przyczyną wypadku było umyślne lub rażąco niedbałe działanie albo zaniechanie poszkodowanego, naruszające obowiązujące przepisy lub rozkazy, należy to szczegółowo uzasadnić oraz wskazać: 1) przepis lub rozkaz, które zostały przez poszkodowanego naruszone; 2) czy i w jaki sposób przełożeni poszkodowanego zapewnili warunki odpowiadające tym przepisom i czy sprawowali właściwy nadzór nad ich przestrzeganiem, a także czy poszkodowany był przeszkolony w zakresie znajomości tych przepisów; 3) czy poszkodowany posiadał umiejętności niezbędne do wykonywania czynności związanych z wypadkiem. 2. W razie ustalenia, że przyczyną wypadku było zachowanie poszkodowanego spowodowane użyciem alkoholu lub środka odurzającego albo uraz lub śmierć poszkodowanego zostały spowodowane przez niego z winy umyślnej, należy to szczegółowo uzasadnić. 3. Stwierdzenie w protokole powypadkowym, że wypadek nie jest wypadkiem w związku z pełnieniem służby albo że zachodzą okoliczności, które mogą mieć wpływ na prawo poszkodowanego lub członków jego rodziny uprawnionych do świadczeń przysługujących z tytułu wypadku, wymaga wydania szczegółowego uzasadnienia i wskazania dowodów stanowiących podstawę takiego stwierdzenia. § Członek komisji ma prawo złożyć do protokołu powypadkowego zdanie odrębne wraz z uzasadnieniem własnego stanowiska. 2. W przypadku rozbieżności stanowisk członków komisji co do okoliczności lub przyczyn wypadku o treści protokołu powypadkowego decyduje kierownik. § Jeżeli w związku z wypadkiem poszkodowany poniósł szkodę wskutek utraty, całkowitego zniszczenia lub uszkodzenia przedmiotów osobistego użytku albo przedmiotów służących do wykonywania obowiązków służbowych, z wyjątkiem pojazdów samochodowych oraz wartości pieniężnych, komisja ustala i wpisuje do protokołu powypadkowego: 1) jakie przedmioty zostały przez poszkodowanego utracone, czy też uległy zniszczeniu lub uszkodzeniu i w jakim stopniu; 2) stan (stopień zużycia) i przybliżoną wartość tych przedmiotów przed wypadkiem; 3) w jakich okolicznościach te przedmioty zostały utracone lub zniszczone. 2. Poszkodowany jest obowiązany okazać komisji uszkodzone przedmioty osobistego użytku w celu ustalenia stopnia ich zużycia i uszkodzenia oraz przedstawić inne dowody będące w jego posiadaniu, umożliwiające ustalenie rozmiaru poniesionej szkody. 3. Do protokołu powypadkowego załącza się opinię rzeczoznawcy, jeżeli jej zasięgnięcie było niezbędne do oceny stopnia zniszczenia lub uszkodzenia przedmiotów osobistego użytku lub z uwagi na okoliczności towarzyszące powstaniu szkody. § Poszkodowany lub członkowie jego rodziny mają prawo zgłaszania uwag i zastrzeżeń do ustaleń zawartych w protokole powypadkowym w terminie 7 dni od dnia zapoznania się z materiałami i treścią protokołu powypadkowego, o czym komisja jest obowiązana ich pouczyć. 2. Osoby, o których mowa w ust. 1, mają prawo do wglądu w akta sprawy na każdym etapie postępowania oraz do sporządzania z nich notatek i odpisów. § protokołu powypadkowego dołącza się całość materiałów zebranych w toku postępowania powypadkowego, w szczególności wyjaśnienia złożone przez poszkodowanego, informacje uzyskane od świadków wypadku, pisemne opinie lekarzy, specjalistów, biegłych, szkice lub fotografie miejsc wypadku oraz inne dokumenty wskazujące okoliczności i przyczyny wypadku, a także zdanie odrębne złożone przez członka komisji oraz uwagi i zastrzeżenia, jeżeli zostały złożone przez poszkodowanego lub członków jego rodziny. § Protokół powypadkowy wraz z całością dokumentacji komisja przedstawia niezwłocznie kierownikowi, który zatwierdza protokół nie później niż w terminie 7 dni od dnia sporządzenia. 2. Kierownik zwraca niezatwierdzony protokół powypadkowy w celu wyjaśnienia i uzupełnienia go przez komisję, jeżeli: 1) uzna, że okoliczności i przyczyny wypadku nie zostały dostatecznie wyjaśnione; 2) do treści protokołu powypadkowego zostały zgłoszone zastrzeżenia przez poszkodowanego lub członków jego rodziny; 3) protokół powypadkowy nie odpowiada warunkom określonym w rozporządzeniu. 3. W przypadkach, o których mowa w ust. 2, komisja sporządza, nie później niż w ciągu 7 dni od dnia otrzymania niezatwierdzonego protokołu powypadkowego, nowy protokół powypadkowy, który następnie przedstawia kierownikowi do zatwierdzenia w terminie określonym w ust. 1. Poprzedni protokół powypadkowy dołącza się do materiałów postępowania powypadkowego. § Zatwierdzony protokół powypadkowy przekazuje się po jednym egzemplarzu: 1) poszkodowanemu, a jeżeli poszkodowany poniósł śmierć w wypadku – członkowi jego rodziny, za pisemnym potwierdzeniem odbioru; 2) właściwej komisji lekarskiej podległej ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych i administracji; 3) kierownikowi poszkodowanego; 4) właściwej komórce kadrowej. 2. Jeżeli w protokole są zawarte dane stanowiące tajemnicę państwową lub służbową, poszkodowanemu lub osobie uprawnionej doręcza się wyciąg z protokołu z pominięciem tych danych. § protokołu powypadkowego dotyczącego wypadku ze skutkiem śmiertelnym, wypadku ciężkiego lub wypadku zbiorowego, przekazuje się niezwłocznie po zatwierdzeniu przez kierownika do Dyrektora Generalnego oraz do dyrektora okręgowego, na którego terenie działania funkcjonariusz pełni lub pełnił służbę. § Kierownik jest obowiązany prowadzić rejestr wypadków pozostających w związku z pełnieniem służby, którego wzór stanowi załącznik nr 4 do rozporządzenia. 2. Kierownik jest obowiązany przechowywać protokół powypadkowy wraz z pozostałą dokumentacją powypadkową przez 10 lat od dnia wypadku. Rozdział 3 Ustalanie okoliczności i przyczyny chorób powstałych w związku ze szczególnymi właściwościami lub warunkami służby § 20. 1. Podejrzenie związku choroby ze służbą zgłasza kierownikowi lekarz medycyny pracy Służby Więziennej. 2. Podejrzenie związku choroby ze służbą mogą zgłosić kierownikowi: 1) funkcjonariusz oraz funkcjonariusz, którego stosunek służbowy ustał; 2) bezpośredni przełożony funkcjonariusza. 3. Zgłoszenie, o którym mowa w ust. 2, następuje za pośrednictwem lekarza służby medycyny pracy na druku, którego wzór stanowi załącznik nr 5 do rozporządzenia. § Po przeprowadzeniu badania lekarz medycyny pracy wydaje funkcjonariuszowi lub funkcjonariuszowi, którego stosunek służbowy ustał, zaświadczenie zawierające informację o konieczności skierowania na komisję lekarską podległą ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych w celu rozpoznania i stwierdzenia związku poszczególnych chorób ze służbą lub braku podstaw do takiego rozpoznania i stwierdzenia. 2. Wzór zaświadczenia, o którym mowa w ust. 1, stanowi załącznik nr 6 do rozporządzenia. § Skierowanie na komisję lekarską funkcjonariuszowi wystawia przełożony, o którym mowa w § 3 pkt 1-4. 2. Skierowanie na komisję lekarską funkcjonariusza, którego stosunek służbowy ustał, wystawia kierownik jednostki, w której funkcjonariusz pełnił służbę przed ustaniem stosunku służbowego. 3. Skierowanie na komisję lekarską funkcjonariusza, którego stosunek służbowy ustał, a jednostka organizacyjna, w której pełnił służbę przed ustaniem stosunku służbowego, została zlikwidowana, wystawia kierownik nadrzędnej jednostki organizacyjnej nad tą, w której funkcjonariusz pełnił służbę przed ustaniem stosunku służbowego. § orzeczniczymi właściwymi do wydania orzeczenia o rozpoznaniu i stwierdzeniu związku poszczególnych chorób ze służbą lub braku podstaw do rozpoznania i stwierdzenia związku chorób ze służbą, zwanego dalej „orzeczeniem”, są komisje lekarskie podległe ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych. § Orzeczenie, o którym mowa w § 23, otrzymuje na podstawie odrębnych przepisów przełożony, o którym mowa w § 3 pkt 1–4. 2. Kierownik przesyła kopię orzeczenia do właściwej jednostki służby medycyny pracy Służby Więziennej. § jednostka służby medycyny pracy Służby Więziennej prowadzi rejestr podejrzeń, rozpoznań i stwierdzeń związku poszczególnych chorób ze służbą, którego wzór stanowi załącznik nr 7 do rozporządzenia. § jednostka służby medycyny pracy Służby Więziennej przesyła informację o podejrzeniu, rozpoznaniu i stwierdzeniu związku poszczególnych chorób ze służbą do Dyrektora Generalnego, sporządzoną według wzoru stanowiącego załącznik nr 8 do rozporządzenia. Rozdział 4 Przepisy przejściowe i końcowe § 27. Do spraw wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie rozporządzenia stosuje się dotychczasowe przepisy. § wchodzi w życie z dniem 13 sierpnia 2010 r. Minister Sprawiedliwości: K. Kwiatkowski Załącznik 1. [PROTOKÓŁ WYJAŚNIEŃ ZŁOŻONYCH PRZEZ POSZKODOWANEGO] Załączniki do rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 26 lipca 2010 r. (poz. 978) Załącznik nr 1 PROTOKÓŁ WYJAŚNIEŃ ZŁOŻONYCH PRZEZ POSZKODOWANEGO Załącznik 2. [PROTOKÓŁ INFORMACJI UZYSKANYCH OD ŚWIADKA] Załącznik nr 2 PROTOKÓŁ INFORMACJI UZYSKANYCH OD ŚWIADKA Załącznik 3. [PROTOKÓŁ POWYPADKOWY] Załącznik nr 3 PROTOKÓŁ POWYPADKOWY Załącznik 4. [REJESTR WYPADKÓW POZOSTAJĄCYCH W ZWIĄZKU Z PEŁNIENIEM SŁUŻBY] Załącznik nr 4 REJESTR WYPADKÓW POZOSTAJĄCYCH W ZWIĄZKU Z PEŁNIENIEM SŁUŻBY Załącznik 5. [Zgłoszenie podejrzenia związku choroby ze służbą] Załącznik nr 5 Zgłoszenie podejrzenia związku choroby ze służbą Załącznik 6. [ZAŚWIADCZENIE LEKARSKIE] Załącznik nr 6 ZAŚWIADCZENIE LEKARSKIE Załącznik 7. [Rejestr podejrzeń, rozpoznań i stwierdzeń związku poszczególnych chorób ze służbą] Załącznik nr 7 Rejestr podejrzeń, rozpoznań i stwierdzeń związku poszczególnych chorób ze służbą Załącznik 8. [Informacja o podejrzeniu, rozpoznaniu i stwierdzeniu związku poszczególnych chorób ze służbą] Załącznik nr 8 Informacja o podejrzeniu, rozpoznaniu i stwierdzeniu związku poszczególnych chorób ze służbą
Podczas ustalania przyczyn wypadków ustalamy: Przyczynę bezpośrednią wypadku - jest ostatnie wydarzenie bezpośrednio prowadzące do urazu np.: · kontakt z płomieniem lub gorącym/płonącym obiektem/środowiskiem; · uderzenie przez spadający obiekt; · kontakt z przedmiotem ostrym (nóż, ostrze itp.). Przyczyny pośrednie wypadku Na terenie zakładu pracy nie odnotowano żadnego wypadku przy pracy, dlatego pracodawca nie założył rejestru wypadków przy pracy. Podczas kontroli inspektor pracy zażądał okazania takiego rejestru. Czy pracodawca ma obowiązek jego utworzenia, mimo że na terenie zakładu pracy nie wystąpiły zdarzenia wypadkowe? Pracodawca w tej sytuacji nie ma obowiązku prowadzenia rejestru wypadków. Jednak w celach dowodowych i organizacyjnych może taki rejestr Treść jest dostępna bezpłatnie, wystarczy zarejestrować się w serwisie Załóż konto aby otrzymać dostęp do pełnej bazy artykułów oraz wszystkich narzędzi Posiadasz już konto? Zaloguj się. Chcesz dowiedzieć się więcej, sprawdź » Polski Ład. Ściąga dla przedsiębiorców, księgowych, kadrowych (PDF) Źródło: Czy ten artykuł był przydatny? Dziękujemy za powiadomienie Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić. UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł. Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL Jak zdobyć Certyfikat: Czytaj artykuły Rozwiązuj testy Zdobądź certyfikat 1/10 Emerytury i renty podlegają corocznie waloryzacji od dnia: 1 stycznia 1 marca 1 czerwca 1 września Następne Dokument ten jest podstawą do ustalenia uprawnień poszkodowanego (lub jego rodziny) do uzyskania świadczeń. W określonych okolicznościach – np. kiedy poszkodowany nie jest pracownikiem, a zleceniobiorcą, wypełniana jest Karta wypadku. Pracodawca prowadzi w zakładzie pracy rejestr wypadków, w którym powinny znaleźć się powyższe

Protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy a odszkodowanie. Prawidłowo sporządzony protokół powypadkowy powinien wskazywać powód i winnego zaistniałego zdarzenia i od jego treści zależy czy poszkodowanemu pracownikowi należy się tylko jednorazowe odszkodowanie z ZUS, czy też odszkodowanie z ZUS i z polisy OC pracodawcy.

Należy wskazać w protokole wszystkie zidentyfikowane przyczyny wypadku –nie można ograniczaćilości i rodzaju przyczyn do określonych w różnego rodzaju wykazach statystycznych przyczyn i okoliczności wypadków. Wskazanie wszystkich przyczyn wypadku pozwoli na sformułowanie właściwych wniosków i zaleceń profilaktycznych.
Najczęstsze przyczyny wypadków . W razie dojścia do wypadku z udziałem osób pozostających pod opieką szkoły lub placówki należy powiązać przepisy prawa oświatowego z przepisami ogólnymi bhp, dotyczącymi wypadków pracowniczych. Dla osób tworzących zespół powypadkowy, które nie potrafią połączyć we wspólną całość tych przepisów, pr
Podstawowe obowiązki zespołu powypadkowego, wynikające z przepisów prawa. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, a konkretnie §7 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 1 lipca 2009 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy, niezwłocznie po otrzymaniu wiadomości o wypadku zespół powypadkowy jest obowiązany przystąpić do ustalenia okoliczności i przyczyn
Jeśli poszkodowany pracownik nie zgodzi się z postanowieniem pracodawcy o Rozporządzenie Rady Ministrów z 1 lipca 2009 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy
wypadków nie tyle dla wyjaśnienia wszystkich przyczyn i okolicz-ności wydarzenia wypadkowego, ile by właściwie wypełnić sta-tystyczną kartę wypadku. Potwierdzają to badania porównawcze protokołów powypadkowych i statystycznych kart wypadków. Wszelkie działania prowadzone w przedsiębiorstwach dla za-
Nawet jeśli skojarzymy te informacje o przyczynach wypadków przy pracy z informacjami o źródłach tych przyczyn (drogi transportowe, pomieszczenia i inne miejsca pracy, maszyny i urządzenia do urabiania i ładowania, itd.) nie uda się sformułować, poza ogólnymi stwierdzeniami, konkretnych przedsięwzięć, które powinny się znaleźć W podstawie tej nie uwzględniono premii miesięcznej, która nie jest pomniejszana za okres pobierania zasiłku chorobowego z ubezpieczenia wypadkowego (premia była wypłacana obok tego zasiłku). Ponownie pracownik chorował od 22 do 30 sierpnia 2022 r. (choroba nie ma związku z wypadkiem), nabywając prawo do wynagrodzenia chorobowego.

Dokonując analizy przyczyn wypadków spowodowanych kontaktem z elektrycznością przez dotyk bezpośredni w okresie ostatnich siedmiu lat należy stwierdzić, iż nie mają one tendencji stałej. Z danych zawartych w tabelach 4 . i 5 . można wywnioskować, jakie były i jak zmieniały się przyczyny wypadków przy pracy powodujących urazy w

Vs5G.